Olanzaran

Olanzaran - skład

1 tabl. zawiera 5 mg lub 10 mg olanzapiny; preparat zawiera laktozę. 1 tabl. ulegająca rozpadowi w jamie ustnej zawiera 10 mg olanzapiny; preparat zawiera aspartam.

Reklama

Olanzaran - działanie

Lek przeciwpsychotyczny, przeciwmaniakalny oraz stabilizujący nastrój. Olanzapina wykazuje powinowactwo do następujących receptorów: serotoninowych (5HT_2A/2C, 5HT₃, 5HT₆), dopaminowych (D₁, D₂, D₃, D₄, D₅), cholinergicznych receptorów muskarynowych (M₁-M₅), α₁-adrenergicznych i histaminowych receptorów H₁. Wykazuje większe powinowactwo do receptora 5-HT₂ niż do receptora D₂. Olanzapina selektywnie redukuje pobudzającą czynność neuronów dopaminergicznych układu mezolimbicznego (A10), mając jednocześnie niewielki wpływ na drogi w prążkowiu (A9) zaangażowane w czynności motoryczne. Po podaniu doustnym olanzapina dobrze wchłaniana się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi w ciągu 5-8 h (pokarm nie wpływa na wchłanianie leku). Jest metabolizowana w wątrobie na drodze sprzęgania i utleniania. Głównym występującym w krwiobiegu metabolitem olanzapiny jest 10-N-glukuronid, który nie przenika przez barierę krew-mózg. Cytochromy P-450-CYP1A2 oraz P-450-CYP2D6 biorą udział w tworzeniu metabolitów N-demetylowego i 2-hydroksymetylowego, które wykazują znamiennie mniejszą aktywność niż olanzapina. Aktywność farmakologiczna zależy głównie od związku macierzystego - olanzapiny. Olanzapina wiążę się z białkami osocza w około 93%. Stężenie we krwi, okres półtrwania i klirens olanzapiny może zmieniać się w zależności od wieku i płci oraz palenia tytoniu. Lek wydalany jest w ok. 57% z moczem, głównie postaci metabolitów.

Reklama

Olanzaran - wskazania

Leczenie schizofrenii. Olanzapina jest skuteczna w długotrwałym leczeniu podtrzymującym poprawę kliniczną u pacjentów, u których stwierdzono odpowiedź na leczenie w początkowej fazie terapii. Leczenie epizodów manii o nasileniu średnim do ciężkiego. U pacjentów, u których w terapii epizodu manii uzyskano odpowiedź na leczenie olanzapiną, lek wskazany jest w celu zapobiegania nawrotom zaburzeń dwubiegunowych.

Reklama

Olanzaran - przeciwwskazania

Nadwrażliwość na olanzapinę lub pozostałe składniki preparatu. Pacjenci ze stwierdzonym ryzykiem wystąpienia jaskry z wąskim kątem przesączania.

Reklama

Olanzaran - ostrzeżenia

Podczas stosowania leków przeciwpsychotycznych, poprawa stanu klinicznego może nastąpić po kilku dniach lub tygodniach; w tym czasie pacjenta należy dokładnie monitorować. Nie należy stosować olanzapiny do leczenia psychozy i (lub) zaburzeń zachowania spowodowanych otępieniem (obserwowano zwiększoną śmiertelność oraz zwiększone ryzyko wystąpienia incydentów naczyniowo-mózgowych) oraz do leczenia psychozy wywołanej przyjmowaniem agonistów dopaminy u pacjentów z chorobą Parkinsona (obserwowano nasilenie parkinsonizmu i omamy, a olanzapina nie była bardziej skuteczna niż placebo w leczeniu objawów psychotycznych). Jeżeli u pacjenta wystąpią objawy podmiotowe i przedmiotowe wskazujące na złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN) lub wysoka gorączka o niewyjaśnionej przyczynie, bez innych klinicznych objawów ZZN, należy odstawić wszystkie leki przeciwpsychotyczne, w tym olanzapinę. Pacjentów leczonych olanzapiną należy monitorować zgodnie z przyjętymi wytycznymi dotyczącymi leczenia przeciwpsychotycznego, np. kontrolować stężenie glukozy we krwi (przed rozpoczęciem leczenia, 12 tyg. po rozpoczęciu leczenia olanzapiną, a następnie raz na rok) i stężenie lipidów we krwi (np. przed rozpoczęciem leczenia, 12 tyg. po rozpoczęciu leczenia olanzapiną a następnie co 5 lat). Pacjentów należy obserwować pod kątem objawów przedmiotowych i podmiotowych hiperglikemii, a pacjentów z cukrzycą lub czynnikami ryzyka predysponującymi do cukrzycy należy regularnie badać. Należy regularnie badać masę ciała, np. przed rozpoczęciem leczenia, 4, 8, i 12 tyg. po rozpoczęciu leczenia olanzapiną a następnie raz na kwartał. Olanzapinę należy ostrożnie stosować u pacjentów: z przerostem gruczołu krokowego, z niedrożnością porażenną jelit i podobnymi schorzeniami, z małą liczbą leukocytów i (lub) granulocytów obojętnochłonnych, przyjmujących leki mogące wywoływać neutropenię, z zahamowaniem czynności i (lub) toksycznym uszkodzeniem szpiku wywołanym przez leki w wywiadzie, przez współistniejącą chorobę, radioterapię lub chemioterapię oraz u pacjentów z hipereozynofilią lub chorobą mieloproliferacyjną (u pacjentów często leczonych olanzapiną i walproinianem często zgłaszano neutropenię), z napadami drgawek w wywiadzie lub poddanych czynnikom obniżającym próg drgawkowy, w podeszłym wieku (ze względu na ryzyko niedociśnienia ortostatycznego u pacjentów >65 lat zaleca się okresowe pomiary ciśnienia tętniczego krwi w trakcie terapii olanzapiną). Często obserwowano przejściowe i bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych - AlAT i AspAT, zwłaszcza w początkowym etapie podawania leku. Należy zachować ostrożność i wykonać badania kontrolne u pacjentów ze zwiększoną aktywnością AlAT i (lub) AspAT, u pacjentów z objawami niewydolności wątroby, u pacjentów z uprzednio stwierdzoną ograniczoną czynnościową rezerwą wątrobową oraz u pacjentów stosujących leki o potencjalnym działaniu hepatotoksycznym. U pacjentów, u których stwierdzono zapalenie wątroby (w tym wątrobowokomórkowe i cholestatyczne uszkodzenie wątroby oraz mieszaną postać uszkodzenia wątroby), należy przerwać leczenie olanzapiną. Należy zachować ostrożność, jeśli olanzapina przepisywana jest łącznie z innymi lekami, o których wiadomo, że wydłużają odstęp QTc, szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów z wrodzonym zespołem wydłużonego odstępu QT, zastoinową niewydolnością serca, przerostem mięśnia sercowego, hipokaliemią lub hipomagnezemią. Ze względu na to, że u pacjentów ze schizofrenią często występują czynniki ryzyka zakrzepu z zatorami w układzie żylnym, wszystkie możliwe czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej należy rozpoznać wcześniej oraz podjąć odpowiednie działania prewencyjne. Należy zachować ostrożność w przypadku stosowania olanzapiny jednocześnie z innymi lekami wpływającymi na OUN lub alkoholem. Możliwe jest działanie antagonistyczne olanzapiny wobec bezpośrednich i pośrednich agonistów dopaminy. W przypadku wystąpienia dyskinez późnych należy rozważyć zmniejszenie dawki leku lub przerwanie leczenia olanzapiną. Po odstawieniu leku objawy te mogą przejściowo ulec zaostrzeniu lub dopiero wystąpić. Po wprowadzeniu leku do obrotu zgłaszano nagłe zgony sercowe. W retrospektywnym, obserwacyjnym, kohortowym badaniu ryzyko nagłego zgonu sercowego u pacjentów leczonych olanzapiną było około dwa razy większe niż u pacjentów niestosujących leków przeciwpsychotycznych. W badaniu tym wykazano porównywalne ryzyko nagłego zgonu sercowego w przypadku stosowania olanzapiny i innych atypowych leków przeciwpsychotycznych. Nie stosować olanzapiny u dzieci i młodzieży; podczas krótkotrwałych badań z udziałem młodzieży w wieku 13-17 lat obserwowano różne działania niepożądane, w tym zwiększenie masy ciała, zmianę parametrów metabolicznych i zwiększenie stężenia prolaktyny. Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej zawierają aspartam, który jest źródłem fenyloalaniny. Może być szkodliwy dla pacjentów chorych na fenyloketonurię. Ze względu na zawartość laktozy, tabletek nie należy stosować u pacjentów z nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub zespołem złego wchłania glukozy-galaktozy.

Reklama

Olanzaran - ciąża

W ciąży stosować jedynie w przypadkach, gdy spodziewane korzyści dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu. Po urodzeniu noworodki, których matki stosowały leki przeciwpsychotyczne (w tym olanzapinę) w III trymestrze ciąży narażone są na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak objawy pozapiramidowe i objawy z odstawienia. Objawy te mogą mieć różną ciężkość i czas trwania. Zgłaszano przypadki pobudzenia, hipertonii, hipotonii, drżenia, senności, zaburzeń oddechowych, trudności w karmieniu. Olanzapina jest wydzielana z mlekiem matki. Pacjentkom należy odradzać karmienie piersią podczas przyjmowania olanzapiny.

Reklama

Olanzaran - efekty uboczne

Bardzo często: zwiększenie masy ciała, senność, niedociśnienie ortostatyczne, zwiększenie stężenia prolaktyny we krwi. Często: eozynofilia, leukopenia, neutropenia, zwiększenie stężenia cholesterolu, glukozy i trójglicerydów we krwi, cukromocz, wzmożone łaknienie; zawroty głowy, akatyzja, parkinsonizm, dyskinezy, łagodne i przemijające działanie przeciwcholinergiczne (w tym zaparcie i suchość błony śluzowej jamy ustnej); przejściowe bezobjawowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych (AlAT i AspAT), zwłaszcza w początkowej fazie leczenia; wysypka; ból stawów; zaburzenia wzwodu, zmniejszone libido u kobiet i mężczyzn; astenia, zmęczenie, obrzęk, gorączka; zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej, duża aktywność fosfokinazy kreatyninowej, duża aktywność γ-glutamylotransferazy, duże stężenie kwasu moczowego. Niezbyt często: reakcje nadwrażliwości; rozwój lub nasilenie cukrzycy, sporadycznie związane z kwasicą ketonową lub śpiączka (w tym przypadki śmiertelne); napady drgawek (w większości u pacjentów z drgawkami lub czynnikami ryzyka ich wystąpienia w wywiadzie), dystonia (w tym rotacja gałek ocznych), późna dyskineza, amnezja, dyzartia, zespół niespokojnych nóg; bradykardia, wydłużenie odstępu QTc; zakrzep z zatorami (w tym zator tętnicy płucnej oraz zakrzepica żył głębokich); krwawienie z nosa; wzdęcia brzucha, nadmierne wydzielanie śliny, reakcje nadwrażliwości na światło słoneczne, łysienie; nietrzymanie moczu, zatrzymanie moczu, uczucie parcia na pęcherz; brak miesiączki, powiększenie piersi, mlekotok u kobiet, ginekomastia/powiększenie piersi u mężczyzn; zwiększenie całkowitego stężenia bilirubiny. Rzadko: trombocytopenia; hipotermia; złośliwy zespół neuroleptyczny (ZZN - objawami są: bardzo wysoka gorączka, sztywność mięśni, zaburzenia świadomości oraz objawy niestabilności autonomicznego układu nerwowego, np.: niemiarowe tętno, wahania ciśnienia tętniczego, tachykardia, obfite pocenie się, zaburzenia rytmu serca; ponadto może wystąpić zwiększenie aktywności fosfatazy kreatynowej, mioglobinuria oraz ostra niewydolność nerek), objawy odstawienia (pocenie się, bezsenność, drżenie, lęk, nudności i wymioty), częstoskurcz komorowy/ migotanie komór, nagły zgon; zapalenie trzustki; zapalenie wątroby (w tym wątrobokomórkowe, cholestatyczne uszkodzenie wątroby lub mieszana postać uszkodzenia wątroby); rabdomioliza; priapizm. Częstość nieznana: polekowa reakcja z eozynofilią i objawami ogólnymi - DRESS; zespół odstawienny u noworodków. Podczas długotrwałego leczenia (co najmniej 48 tyg.) zwiększał się odsetek pacjentów, u których wystąpiły niepożądane zmiany o znaczeniu klinicznym w zakresie wzrostu masy ciała, glukozy, cholesterolu całkowitego/LDL/HDL lub trójglicerydów. U pacjentów w podeszłym wieku z otępieniem leczonych olanzapiną obserwowano częstsze przypadki zgonów i niepożądanych zdarzeń naczyniowo-mózgowych niż w grupie placebo. W tej grupie pacjentów bardzo często występowały: nieprawidłowy chód oraz upadki; często: zapalenie płuc, zwiększenie temperatury ciała, letarg, rumień, halucynacje wzrokowe i nietrzymanie moczu. U pacjentów z chorobą Parkinsona z psychozą polekową (wywołaną agonistami dopaminy) bardzo często stwierdzano nasilenie parkinsonizmu i omamy. U pacjentów z epizodem manii w przebiegu choroby dwubiegunowej, skojarzone stosowanie walproinianu z olanzapiną wywołało neutropenię (duże stężenie walproinianu w osoczu mogło być czynnikiem wpływającym na jej wystąpienie). W trakcie stosowania olanzapiny z litem lub walproinianem zaobserwowano częstsze występowanie drżenia, suchości błony śluzowej jamy ustnej, wzmożonego łaknienia i zwiększenia masy ciała. Często stwierdzano również zaburzenia mowy. W trakcie leczenia olanzapiną w skojarzeniu z litem lub diwalproeksem podczas ostrej fazy leczenia (do 6 tyg.) obserwowano zwiększenie masy ciała. U młodzieży (w wieku 13-17 lat) obserwowano zwiększoną częstość występowania pewnych działań niepożądanych niż w grupie dorosłych. Bardzo często: zwiększenie masy ciała, zwiększenie stężenia trójglicerydów we krwi, wzmożone łaknienie, uspokojenie polekowe (w tym nadmierna potrzeba snu, letarg, senność), zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych, zmniejszenie stężenie bilirubiny całkowitej, zwiększenie GGT, zwiększenie stężenia prolaktyny we krwi. Często: zwiększenie stężenia cholesterolu we krwi oraz suchość błon śluzowych jamy ustnej. Preparat nie jest wskazany do stosowania u dzieci i młodzieży.

Olanzaran - interakcje

Badania interakcji przeprowadzono wyłącznie z udziałem dorosłych pacjentów. Olanzapina jest metabolizowana przez CYP1A2 - substancje, które wybiórczo indukują lub hamują ten izoenzym mogą mieć wpływ na farmakokinetykę olanzapiny. Metabolizm olanzapiny może być indukowany przez palenie tytoniu i karbamazepinę, co może prowadzić do zmniejszenia stężenia olanzapiny - zalecane jest monitorowanie stanu klinicznego i w razie potrzeby rozważenie zwiększenia dawki olanzapiny. Fluwoksamina (inhibitor CYP1A2) istotnie hamuje metabolizm olanzapiny. W przypadku równoczesnego stosowania fluwoksaminy lub innego inhibitora CYP1A2 (np. cyprofloksacyny) należy rozważyć zmniejszenie dawki olanzapiny. Węgiel aktywowany zmniejsza biodostępność podanej doustnie olanzapiny o 50-60% i powinien być podawany co najmniej 2 h przed lub po olanzapinie. Nie stwierdzono, aby fluoksetyna (inhibitor CYP2D6), pojedyncze dawki leków zobojętniających kwas solny (związki glinu lub magnezu) czy cymetydyna w istotny sposób wpływały na farmakokinetykę olanzapiny. Olanzapina może wywierać antagonistyczne działanie wobec bezpośrednich i pośrednich agonistów dopaminy. Olanzapina nie hamuje in vitro głównych izoenzymów cytochromu P-450 (np. 1A2, 2D6, 2C9, 2C19, 3A4), dlatego nie należy się spodziewać żadnych istotnych interakcji. Potwierdzono to w badaniach in vivo, w których nie stwierdzono hamowania metabolizmu następujących substancji czynnych: trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych (głównie szlak metaboliczny CYP2D6), acenokumarolu (CYP2C9), teofiliny (CYP1A2) lub diazepamu (CYP3A4 i 2C19). Nie stwierdzono interakcji olanzapiny podawanej równocześnie z litem czy biperydenem. Podczas stosowania z walproinianem nie ma konieczności dostosowywania jego dawki po rozpoczęciu podawania olanzapiny; podczas jednoczesnego stosowania olanzapiny z walproinianem opisywano przypadki neutropenii. Olanzapinę należy ostrożnie stosować w skojarzeniu z innymi lekami działającymi na OUN, alkoholem oraz z lekami wydłużającymi odstęp QTc. Nie zaleca się jednoczesnego stosowanie olanzapiny z lekami stosowanymi przeciw parkinsonizmowi u pacjentów z chorobą Parkinsona oraz otępieniem.

Olanzaran - dawkowanie

Doustnie. Dorośli. Schizofrenia: zalecana dawka początkowa olanzapiny wynosi 10 mg/dobę. Epizody manii: dawka początkowa wynosi 15 mg/dobę podawana jako dawka pojedyncza w monoterapii lub 10 mg/dobę w terapii skojarzonej. Zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej: zalecana dawka początkowa wynosi 10 mg/dobę. U pacjentów otrzymujących olanzapinę w leczeniu epizodu manii, aby zapobiec nawrotom, należy kontynuować leczenie tą samą dawką. W przypadku wystąpienia nowego epizodu manii, epizodu mieszanego lub epizodu depresji, należy kontynuować leczenie olanzapiną (w razie potrzeby optymalizując dawkę) i jeżeli istnieją wskazania kliniczne - zastosować dodatkowe leczenie objawów związanych z zaburzeniami nastroju. Podczas leczenia schizofrenii, epizodów manii i w celu zapobiegania nawrotom zaburzeń dwubiegunowych, dawka dobowa może być dostosowana w zależności od stanu klinicznego pacjenta w zakresie 5-20 mg/dobę. Zwiększenie dawki ponad rekomendowaną dawkę początkową jest zalecane tylko po ponownej ocenie stanu klinicznego i powinno być dokonywane nie częściej, niż co 24 h. Szczególne grupy pacjentów. U pacjentów w podeszłym wieku (≥65 lat) zmniejszenie dawki początkowej nie jest rutynowo zalecane, jednak powinno być rozważone, o ile przemawiają za tym czynniki kliniczne. U pacjentów z zaburzoną czynnością nerek i (lub) wątroby należy rozważyć zastosowanie mniejszej dawki początkowej (5 mg). W przypadkach umiarkowanej niewydolności wątroby (marskość, klasa A lub B w skali Child-Pugh) dawka początkowa powinna wynosić 5 mg i być ostrożnie zwiększana. W przypadku istnienia więcej niż jednego czynnika, który mógłby spowodować spowolnienie metabolizmu olanzapiny (płeć żeńska, podeszły wiek, niepalenie tytoniu) należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej. U tych pacjentów zwiększanie dawki, jeżeli wskazane, powinno być przeprowadzane z zachowaniem ostrożności. Olanzapina nie jest zalecana do stosowania w leczeniu dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat z powodu braku danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności leku.
 Sposób podania. Preparat można przyjmować niezależnie od posiłków. Tabletki i tabl. ulegające rozpadowi w jamie ustnej są biorównoważne. Tabletki ulegające rozpadowi w jamie ustnej należy umieścić w jamie ustnej, gdzie ulegają one szybkiemu rozpadowi w ślinie. Tabletkę należy zażyć natychmiast po otwarciu opakowania; ewentualnie, można ją rozpuścić w pełnej szklance wody lub innym napoju (sok pomarańczowy, jabłkowy, mleko, kawa) tuż przed podaniem.

Olanzaran - uwagi

Zalecane jest stopniowe odstawianie leku. Olanzapina może wywołać senność i zawroty głowy - należy zachować szczególną ostrożność podczas obsługi maszyn i prowadzenia pojazdów mechanicznych. Preparat ulegający rozpadowi w jamie ustnej zawiera mannitol.