Phenytoinum WZF - skład
1 tabl. zawiera 100 mg fenytoiny.
Reklama
Phenytoinum WZF - działanie
Lek przeciwdrgawkowy. Działa głównie poprzez hamowanie rozprzestrzeniania się pobudzeń nerwowych. Działanie przeciwdrgawkowe fenytoina wywiera najprawdopodobniej przez wpływ głównie na korę ruchową w mózgu. Redukuje aktywność ośrodków pnia mózgu odpowiedzialnych za fazę toniczną napadów uogólnionych toniczno-klonicznych. Fenytoina zmniejsza częstość występowania napadów częściowych i zapobiega ich uogólnieniu. Lek zapobiega ponadto rozprzestrzenianiu się impulsów bólowych w neuralgii nerwu trójdzielnego. Po podaniu doustnym fenytoina jest wchłaniana z jelita cienkiego. Po wchłonięciu ulega dystrybucji do płynów ustrojowych, w tym do płynu mózgowo-rdzeniowego. Wiąże się w 90% z białkami osocza. T0,5 wynosi 7-42 h, średnio 22 h. Stężenia w stanie równowagi dynamicznej są osiągane po 7-10 dniach od rozpoczęcia stosowania leku. Enzymatyczny układ hydroksylacji fenytoiny w wątrobie jest nasycalny. Niewielkie zwiększanie dawek może wywołać istotne zwiększenie stężenia leku w surowicy, zwłaszcza gdy stężenie leku osiągnęło wyższy zakres wartości terapeutycznych. Parametry charakteryzujące eliminację leku są również zmienne u poszczególnych pacjentów.
Reklama
Phenytoinum WZF - wskazania
Padaczka (napady uogólnione, napady częściowe złożone). Zapobieganie napadom padaczkowym po operacjach neurochirurgicznych i urazach głowy. Nerwoból nerwu trójdzielnego - tylko w przypadku, gdy karbamazepina okazała się nieskuteczna lub w przypadku nadwrażliwości (nietolerancji) na karbamazepinę.
Reklama
Phenytoinum WZF - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na substancję czynną lub inne pochodne hydantoiny, lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Porfiria.
Reklama
Phenytoinum WZF - ostrzeżenia
Należy zachować ostrożność u pacjentów z cukrzycą - fenytoina może wpływać na metabolizm glukozy i hamować wydzielanie insuliny, powodując zwiększenie stężenia glukozy we krwi; odnotowywano hiperglikemię w przypadkach toksycznego stężenia fenytoiny. Nie należy stosować fenytoiny w drgawkach spowodowanych hipoglikemią lub innymi zaburzeniami metabolizmu. Należy zachować ostrożność u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, w podeszłym wieku, wyniszczonych. W przypadku, gdy stopień wiązania leku z białkami jest zmniejszony, np. w mocznicy, całkowite stężenie fenytoiny w osoczu jest również mniejsze. Jednak jest mało prawdopodobne, aby uległo zmianie stężenie farmakologicznie aktywnej frakcji, niezwiązanej z białkami - należy monitorować całkowite stężenie fenytoiny i utrzymywać w granicach 10-20 mg/l (40-80 µmoli/l). U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby, w podeszłym wieku lub z chorobami o ciężkim przebiegu mogą wystąpić wczesne objawy toksyczności. Fenytoina może wywoływać lub pogłębiać napady nieświadomości lub drgawki miokloniczne. Jeżeli podczas stosowania fenytoiny wystąpi wysypka, należy zaprzestać podawania leku. Nie należy ponownie stosować fenytoiny, jeżeli podejrzewa się toczeń rumieniowaty układowy. Jeżeli wysypka jest typu odrowego lub płoniczego, można ponownie zastosować fenytoinę, jednak dopiero po całkowitym ustąpieniu objawów. Jeżeli wysypka wystąpi po ponownym zastosowaniu fenytoiny, dalsze leczenie preparatem jest przeciwwskazane. W razie wystąpienia objawów przedmiotowych lub podmiotowych zespołu Stevensa-Johnsona lub toksycznej rozpływnej martwicy naskórka (np. postępującej wysypki skórnej często przebiegającej z pęcherzami lub zmianami dotyczącymi błony śluzowej) należy przerwać stosowanie fenytoiny - u tych pacjentów nie wolno już nigdy podawać preparatu. Obecność allelu HLA-B*1502 u osób pochodzenia tajskiego i chińskiego (z grupy etnicznej Han) może być związana z podwyższonym ryzykiem wystąpienia zespołu Stevensa-Johnsona w trakcie leczenia fenytoiną. Jeśli u tych pacjentów zostanie stwierdzone występowanie allelu HLA-B*1502, stosowanie fenytoiny można rozważać tylko w sytuacji, gdy korzyści z leczenia przeważają nad ryzykiem. Wśród osób rasy kaukaskiej i Japończyków częstość występowania allelu HLA-B*1502 jest bardzo mała i z tego powodu obecnie nie jest możliwe oszacowanie ryzyka dla tych pacjentów. Nie są też dostępne odpowiednie dane dotyczące innych grup etnicznych. Fenytoina nie jest skuteczna u pacjentów z napadami typu "absence" (petit mal). W przypadku, gdy napady toniczno-kloniczne i typu "absence" występują jednocześnie, należy zastosować leczenie skojarzone. Stężenie fenytoiny w osoczu, długotrwale przewyższające stężenie optymalne może wywołać stany splątania, określane jako delirium, psychozy lub encefalopatię lub, rzadko - nieodwracalne zaburzenia czynności móżdżku - jeżeli wystąpią wczesne objawy toksyczności fenytoiny, należy oznaczyć jej stężenie, a w przypadku zwiększonego stężenia, zmniejszyć dawkę leku. Jeżeli pomimo zmniejszenia dawek objawy utrzymują się, lek należy odstawić. Podczas stosowania fenytoiny nie zaleca się stosowania preparatów zawierających ziele dziurawca zwyczajnego, ponieważ podczas jednoczesnego stosowania może zmniejszyć się stężenie w surowicy i skuteczność fenytoiny. Fenytoina może zaburzać metabolizm witaminy D. W przypadku niedostatecznej suplementacji witaminy D lub ekspozycji na światło słoneczne może wystąpić demineralizacja kości, hipokalcemia lub krzywica. We wszystkich przypadkach, w których istnieje podejrzenie wywołania przez fenytoinę powiększenia węzłów chłonnych, należy pacjenta obserwować oraz zastosować inny lek przeciwdrgawkowy. Podczas stosowania fenytoiny konieczna jest okresowa kontrola obrazu krwi. Jeśli zachodzi konieczność zmniejszenia dawki preparatu, odstawienia lub zamiany na inny lek przeciwpadaczkowy, zmian dawkowania należy dokonywać stopniowo, ponieważ nagłe przerwanie leczenia u pacjentów chorych na padaczkę może wywołać stan padaczkowy. W przypadku wystąpienia alergii lub reakcji nadwrażliwości, może być konieczne nagłe odstawienie preparatu - w takim przypadku należy zastąpić fenytoinę innym lekiem przeciwpadaczkowym, który nie należy do grupy pochodnych hydantoiny.
Reklama
Phenytoinum WZF - ciąża
Zarówno czynnik genetyczny, jak i padaczka mogą prowadzić do wystąpienia wad rozwojowych u płodu w większym stopniu niż terapia lekowa. Większość kobiet w ciąży, stosujących leki przeciwdrgawkowe rodzi zdrowe dzieci. W przypadku pacjentek z napadami uogólnionymi padaczki nie należy odstawiać leku, ponieważ jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia stanu padaczkowego z towarzyszącym niedotlenieniem stanowiącym zagrożenie dla życia. W indywidualnych przypadkach można rozważyć odstawienie fenytoiny u kobiety z padaczką przed zajściem w ciążę lub podczas ciąży, jednak po przeanalizowaniu, czy zaprzestanie stosowania fenytoiny (a tym samym możliwe wystąpienie napadów padaczki) nie stanowi większego zagrożenia dla zarodka i płodu w porównaniu do działania leku. Leki przeciwdrgawkowe, w tym także fenytoina, mogą powodować wady rozwojowe u potomstwa u niewielkiej liczby pacjentów z padaczką (np. rozszczep warg/podniebienia, wady rozwojowe serca) - rola leku w takich przypadkach nie jest wyjaśniona. Fenytoina może być stosowana w okresie ciąży, szczególnie na początku, tylko w przypadkach, gdy według oceny lekarza korzyść dla matki przeważa nad potencjalnym ryzykiem dla płodu. Dodatkowo u dzieci, których matki otrzymywały fenytoinę i inne leki przeciwpadaczkowe, częściej odnotowywano płodowy zespół hydantoinowy (niedobór masy ciała, małogłowie, niedorozwój umysłowy). Cechy te są ze sobą powiązane i często towarzyszą wewnątrzmacicznemu zahamowaniu rozwoju płodu z innych przyczyn. U dzieci, których matkom podawano w okresie ciąży fenytoinę, odnotowano pojedyncze przypadki nowotworów złośliwych, w tym nerwiaka zarodkowego współczulnego. Zaobserwowano zwiększenie częstości występowania napadów drgawkowych podczas ciąży, co może być spowodowane zaburzeniem wchłaniania lub metabolizmu fenytoiny - zaleca się okresowe oznaczanie stężenia fenytoiny w surowicy, aby dostosować dawkowanie do stanu pacjentki. Po porodzie należy rozważyć powrót do dawkowania zalecanego przed okresem ciąży. Donoszono o występowaniu zaburzeń krzepnięcia krwi u noworodków, których matki przyjmowały fenytoinę. Skutecznym środkiem zapobiegawczym i leczniczym jest podanie witaminy K1 kobiecie przed porodem i noworodkowi po urodzeniu. Fenytoina w niewielkich ilościach przenika do mleka kobiecego - nie zaleca się stosowania w okresie karmienia piersią.
Reklama
Phenytoinum WZF - efekty uboczne
Zaburzenia układu nerwowego: oczopląs, niewyraźna mowa, zaburzenia koordynacji ruchów, ataksja, dezorientacja, parestezje, senność; mogą wystąpić również: zawroty głowy, bezsenność, rozdrażnienie, fascykulacje, ból głowy; w rzadkich przypadkach mogą wystąpić dyskinezy, w tym pląsawica, dystonia, drżenie, grubofaliste trzepoczące drżenie rąk (asterixis). Sporadycznie po ciężkim przedawkowaniu fenytoiny odnotowywano nieodwracalne zaburzenia czynności móżdżku. U pacjentów stosujących długotrwale fenytoinę stwierdzano polineuropatie obwodowe czuciowe. Ponadto może wystąpić: agresja lub uspokojenie, osłabienie pamięci oraz depresja. Zaburzenia żołądka i jelit: nudności, wymioty, zaparcia; w rzadkich przypadkach toksyczne zapalenie wątroby, uszkodzenie wątroby. Zaburzenia skóry: wysypka skórna (typu odrowego lub płoniczego, czasami z towarzyszącą gorączką) - najczęściej wysypka typu odrowego; zapalenie skóry pęcherzowe, złuszczające, plamicowe, toczeń rumieniowaty układowy; bardzo rzadko - ciężkie reakcje skórne: zespół Stevensa-Johnsona i toksyczna rozpływna martwica naskórka. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: przypadki zmniejszenia gęstości mineralnej kości, osteopenii, osteoporozy oraz złamań u pacjentów przyjmujących długotrwale fenytoinę; pogrubienie rysów twarzy, przerost dziąseł, powiększenie warg, hirsutyzm; rzadko - choroba Peyroniego, przykurcz Dupuytrena. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: w rzadkich przypadkach zaburzenia wytwarzania komórek krwi (sporadycznie śmiertelne) - trombocytopenia, leukopenia, granulocytopenia, agranulocytoza, pancytopenia z zahamowaniem lub bez zahamowania czynności szpiku, anemia aplastyczna. W przypadku wystąpienia makrocytozy i (lub) anemii megaloblastycznej zazwyczaj skuteczna jest terapia kwasem foliowym. Istnieje kilka doniesień sugerujących związek między stosowaniem fenytoiny i występowaniem limfadenopatii (miejscowej i uogólnionej), w tym łagodnego rozrostu węzłów chłonnych, chłoniaka, pseudochłoniaka, choroby Hodgkina (nie potwierdzono związku między stosowaniem fenytoiny i występowaniem tych objawów) - powiększenie węzłów chłonnych wskazuje na potrzebę różnicowania stanów patologicznych węzłów chłonnych. Proces chorobowy obejmujący węzły chłonne może przebiegać bezobjawowo lub z objawami przypominającymi chorobę posurowiczą, takimi jak: gorączka, wysypka, zaburzenia czynności wątroby. Zaburzenia układu immunologicznego: zespół nadwrażliwości (w rzadkich przypadkach śmiertelny) charakteryzujący się: bólem stawów, eozynofilią, gorączką, zaburzeniami czynności wątroby, powiększeniem węzłów chłonnych lub wysypką; toczeń rumieniowaty układowy, guzkowe zapalenie tętnic, zaburzenia dotyczące immunoglobulin. Odnotowane przypadki sugerują, że reakcje nadwrażliwości, w tym wysypki skórne i działanie toksyczne na wątrobę występują częściej u pacjentów rasy czarnej. Inne: poliartropatia, śródmiąższowe zapalenie nerek, zapalenie płuc. Zasadniczo profil działań niepożądanych związanych ze stosowaniem fenytoiny u dzieci i młodzieży oraz u pacjentów dorosłych jest podobny. Przerost dziąseł wstępuje częściej u dzieci i młodzieży oraz u pacjentów, którzy nie zachowują odpowiedniej higieny jamy ustnej.
Phenytoinum WZF - interakcje
Leki mogące zwiększać stężenie fenytoiny w surowicy: amiodaron, leki przeciwgrzybicze (amfoterycyna B, flukonazol, ketokonazol, mikonazol, itrakonazol i inne), chloramfenikol, chlordiazepoksyd, diazepam, dikumarol, leki blokujące kanały wapniowe (diltiazem, nifedypina), disulfiram, fluoksetyna, leki blokujące receptory histaminowe H2, estrogeny, halotan, izoniazyd, metylofenidat, omeprazol, pochodne fenotiazyny, imidy kwasu bursztynowego, fenylobutazon, salicylany i sulfonamidy, tolbutamid, trazodon, wiloksazyna. Leki mogące zmniejszać stężenie fenytoiny w surowicy: kwas foliowy, rezerpina, ryfampicyna, sukralfat, teofilina, wigabatryna. Przy jednoczesnym stosowaniu preparatów ziołowych zawierających ziele dziurawca i fenytoiny, stężenie fenytoiny w surowicy zmniejsza się - nie należy stosować jednocześnie fenytoiny i ziela dziurawca. Efekt indukcji enzymów utrzymuje się przez 2 tyg. od momentu odstawienia preparatu zawierającego ziele dziurawca. Jeżeli pacjent stosuje preparaty ziołowe zawierające ziele dziurawca należy oznaczyć stężenie leku przeciwpadaczkowego i zaprzestać stosowania ziela dziurawca. Po zaprzestaniu stosowania ziela dziurawca, stężenie fenytoiny może się zwiększyć, wymagana jest modyfikacja dawkowania. Leki mogące zwiększać lub zmniejszać stężenie fenytoiny w surowicy: karbamazepina, fenobarbital, kwas walproinowy, walproinian sodu, leki przeciwnowotworowe, leki zobojętniające, cyprofloksacyna. Podobnie wpływ fenytoiny na stężenie karbamazepiny, fenobarbitalu, kwasu walproinowego i walproinianu sodu w surowicy jest trudny do przewidzenia. Jednorazowe przyjęcie dużej ilości alkoholu może zwiększyć, natomiast przewlekłe picie alkoholu może zmniejszyć stężenie fenytoiny w surowicy - pacjent nie powinien pić alkoholu podczas terapii. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne mogą zwiększać ryzyko wystąpienia napadów drgawkowych u pacjentów chorych na padaczkę - należy rozważyć konieczność dostosowania dawkowania fenytoiny. Fenytoina osłabia działanie: leków przeciwgrzybiczych, leków przeciwnowotworowych, leków blokujących kanały wapniowe, klozapiny, kortykosteroidów, cyklosporyny, dikumarolu, digitoksyny, doksycykliny, furosemidu, lamotryginy, metadonu, leków zwiotczających, estrogenów, doustnych leków antykoncepcyjnych, paroksetyny, chinidyny, ryfampicyny, teofiliny, witaminy D. Fenytoina może zmieniać działanie: warfaryny i innych doustnych leków przeciwzakrzepowych. Wpływ fenytoiny na warfarynę jest zmienny - podczas jednoczesnego stosowania tych leków należy oznaczać czas protrombinowy.
Phenytoinum WZF - dawkowanie
Doustnie. Dawkowanie powinno być ustalane indywidualnie dla każdego pacjenta. Leczenie fenytoiną należy rozpocząć od małej dawki, a następnie dawkę stopniowo zwiększać do osiągnięcia poprawy stanu zdrowia pacjenta lub do momentu wystąpienia działania toksycznego. W niektórych przypadkach może zajść potrzeba monitorowania stężenia leku w surowicy, szczególnie po zmianie dawki lub w razie podejrzenia wystąpienia interakcji lekowych. Zazwyczaj osiągnięcie stężenia 10-20 mg/l (40-80 µmoli/l) zapewnia skuteczność leczenia, aczkolwiek w niektórych przypadkach drgawek kloniczno-tonicznych skuteczność występuje przy mniejszych stężeniach fenytoiny w surowicy. Do osiągnięcia stanu stacjonarnego stężenia w surowicy zazwyczaj wystarcza 7-10 dni - nie należy dokonywać zmian w dawkowaniu wcześniej niż po upływie 7-10 dni. Dorośli: 300 mg na dobę w 3 dawkach podzielonych przez pierwsze 7 dni. Co 7-10 dni dawkę można zwiększać lub zmniejszać, dochodząc do dawki podtrzymującej 300-400 mg na dobę. Niektórzy pacjenci mogą wymagać nawet 600 mg na dobę. W nerwobólu nerwu trójdzielnego - zazwyczaj 400-500 mg na dobę. Dzieci: 3-8 mg/kg mc. w dawkach podzielonych, dawka całkowita nie powinna być większa niż 300 mg na dobę. Jeśli nie da się rozdzielić dawek na równe części, większą dawkę należy podać przed snem. Szczególne grupy pacjentów. Pacjenci w podeszłym wieku zazwyczaj wymagają stosowania mniejszych dawek leku; należy ponadto wziąć pod uwagę, że pacjenci w podeszłym wieku zazwyczaj stosują wiele innych leków i mogą u nich wystąpić interakcje. U pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby należy zmniejszyć dawkę fenytoiny, aby zapobiec kumulacji i wystąpieniu działania toksycznego.
Phenytoinum WZF - uwagi
Fenytoina może nieznacznie zmniejszać stężenie całkowitej oraz wolnej tyroksyny w surowicy, prawdopodobnie w wyniku nasilenia obwodowego metabolizmu. Zmiany te nie powodują klinicznych objawów niedoczynności tarczycy i nie wpływają na stężenie TSH w organizmie. Dlatego może ono być oznaczane do diagnozowania niedoczynności tarczycy u pacjentów leczonych fenytoiną. Fenytoina nie wpływa na wychwyt i nie zaburza wyników testów stosowanych w diagnozowaniu niedoczynności tarczycy. Może powodować uzyskiwanie mniejszych niż zwykle wartości w testach w kierunku deksametazonu i metapyronu. Fenytoina może zwiększać stężenie glukozy, fosfatazy zasadowej, GGT oraz zmniejszać stężenie w surowicy wapnia i kwasu foliowego. Zaleca się oznaczanie stężenia folianów w surowicy co 6 mies. oraz, jeżeli zachodzi konieczność, podawanie preparatów zawierających kwas foliowy. Fenytoina może wpływać na wyniki testów określających przemiany cukru we krwi. Podczas stosowania preparatu pacjent nie powinien pić alkoholu. Lek może upośledzać sprawność psychofizyczną kierowców pojazdów i osób obsługujących urządzenia mechaniczne.
