Skład leku Tegretol
1 ml zawiesiny doustnej zawiera 20 mg karbamazepiny. 1 tabl. o zmodyfikowanym uwalnianiu zawiera 200 mg lub 400 mg karbamazepiny.
Reklama
Jakie jest działanie leku?
Lek przeciwpadaczkowy, neurotropowy i psychotropowy - pochodna dibenzoazepiny. Wykazuje działanie na: napady częściowe (proste i złożone), uogólnione drgawki toniczno-kloniczne oraz mieszane postacie typów napadów.
Ma korzystne działanie psychotropowe, włącznie ze znoszeniem niepokoju i stanów depresyjnych, jak również zmniejszeniem nadmiernej drażliwości i agresywności. Karbamazepina jest skuteczna w wielu chorobach neurologicznych: np. zapobiega napadom bólu w idiopatycznym i wtórnym nerwobólu nerwu trójdzielnego.
W alkoholowym zespole abstynencyjnym podnosi obniżony próg drgawkowy i łagodzi objawy abstynencji (np. nadmierną pobudliwość, drżenie mięśniowe, zaburzenie chodu).
Jako środek psychotropowy wykazuje skuteczność w leczeniu zaburzeń afektywnych (ostrych zespołów maniakalnych oraz w terapii podtrzymującej psychoz dwubiegunowych) w monoterapii lub w skojarzeniu z neuroleptykami, środkami przeciwdepresyjnymi lub litem.
Mechanizm działania karbamazepiny jest tylko częściowo poznany. Karbamazepina stabilizuje błony włókien nerwowych w przypadku nadpobudliwości. Zapobiega powtarzalnym wyładowaniom potencjałów zależnych od działania sodu w neuronach, które uległy depolaryzacji. Powoli wchłania się z przewodu pokarmowego.
Maksymalne stężenie we krwi osiągane jest po 2 h i po 24 h, odpowiednio dla zawiesiny i tabletek o zmodyfikowanym uwalnianiu. Stężenie karbamazepiny we krwi osiąga stan stacjonarny w ciągu 1-2 tyg.
Wiąże się z białkami osocza w 70-80%. Stężenie niezmienionej substancji w płynie mózgowo-rdzeniowym i ślinie odpowiada stężeniu niezwiązanej z białkami substancji w osoczu.
T0,5 wynosi około 36 h po dawce jednorazowej, 16-24 h po podaniu wielokrotnym w zależności od czasu trwania leczenia, 9-10 h przy podawaniu innych leków indukujących enzymy wątrobowe (np. fenytoina, fenobarbital).
Karbamazepina jest metabolizowana w wątrobie do związku czynnego farmakologicznie (10,11-epoksyd). Jest wydalana z moczem (72%) oraz z kałem (28%), głównie w postaci metabolitów.
Reklama
Wskazania do stosowania Tegretolu
Padaczka: napady częściowe złożone lub proste, napady uogólnione toniczno-kloniczne, mieszane postaci napadów. Lek można stosować zarówno w monoterapii jak i w leczeniu skojarzonym.
Lek jest zazwyczaj nieskuteczny w napadach nieświadomości (petit mal) oraz w napadach mioklonicznych.
Zespół maniakalny oraz zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej (psychozy maniakalno-depresyjnej). Alkoholowy zespół abstynencyjny. Idiopatyczny nerwoból nerwu trójdzielnego oraz nerwoból nerwu trójdzielnego w przebiegu stwardnienia rozsianego (zarówno postaci typowej jak i nietypowej).
Idiopatyczny nerwoból nerwu językowo-gardłowego.
Reklama
Jakie są przeciwwskazania do zażywania leku?
Nadwrażliwość na karbamazepinę lub leki o podobnej budowie chemicznej (np. trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne) lub którąkolwiek substancję pomocniczą preparatu. Blok przedsionkowo-komorowy.
Zahamowanie czynności szpiku kostnego w wywiadzie. Porfiria wątrobowa w wywiadzie (ostra porfiria przerywana, porfiria mieszana, porfiria skórna późna). Jednoczesne przyjmowanie inhibitorów MAO (należy je odstawić co najmniej 2 tyg. przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną).
Reklama
Ostrzeżenia przed stosowaniem leku
Zaleca się wstępne (przed rozpoczęciem leczenia) oraz okresowe (w trakcie leczenia) wykonywanie badań moczu i określenie azotu mocznikowego krwi.
Przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać badanie krwi, łącznie z liczbą płytek krwi i retikulocytów oraz stężenia żelaza w surowicy w celu oznaczenia wartości początkowej (zmniejszenie liczby płytek krwi lub białych krwinek w wyniku stosowania karbamazepiny występuje sporadycznie lub często). Następnie należy okresowo wykonywać powyższe badania.
Pacjentów oraz ich opiekunów należy poinformować o wczesnych oznakach i objawach wskazujących na możliwość występowania zaburzeń hematologicznych oraz reakcji dermatologicznych i odczynów wątrobowych.
Należy poinformować pacjentów o konieczności zgłaszania lekarzowi objawów takich jak: gorączka, ból gardła, wysypka, owrzodzenie jamy ustnej, łatwe pojawianie się siniaków, wybroczyny lub plamica.
Jeśli podczas leczenia liczba białych krwinek lub liczba płytek krwi zmniejszy się, należy dokładnie obserwować pacjenta oraz monitorować parametry morfologiczne krwi. Leczenie należy przerwać, jeśli u pacjenta rozwinie się leukopenia z towarzyszącymi objawami klinicznymi, jak gorączka lub ból gardła.
Leczenie należy przerwać również w przypadku jakichkolwiek objawów zahamowania czynności szpiku kostnego. Przed rozpoczęciem leczenia oraz okresowo w trakcie leczenia należy przeprowadzać testy wątrobowe, szczególnie u pacjentów ze stwierdzoną w wywiadzie chorobą wątroby oraz u osób w podeszłym wieku.
Należy natychmiast przerwać leczenie w razie zaburzenia czynności wątroby lub ostrej choroby wątroby.
Niewielkie zwiększenie aktywności GGT lub ALP może być związane z indukowaniem enzymu wątrobowego; takie wzmocnienie siły metabolizmu nie jest wskazaniem do odstawienia karbamazepiny.
Rozwijające się oznaki i objawy zaburzenia czynności wątroby lub czynnej choroby wątroby powinny być natychmiast ocenione, a karbamazepina odstawiona do czasu uzyskania wyników badań.
Jeśli podczas leczenia wystąpią łagodne reakcje skórne pacjenci powinni pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską i jeśli objawy się pogorszą, należy odstawić karbamazepinę. Jeśli występują objawy sugerujące ciężkie reakcje skórne należy natychmiast odstawić karbamazepinę.
Wykazano, że u osób pochodzenia chińskiego (z grupy etnicznej Han) i tajskiego leczonych karbamazepiną, występowanie allelu HLA-B*1502 jest silnie powiązane z ryzykiem rozwinięcia się zespołu Stevensa-Johnsona (SJS).
Przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną u tych pacjentów zaleca się przeprowadzenie testów na obecność allelu HLA-B*1502; u pacjentów z dodatnim wynikiem testu karbamazepinę można zastosować jedynie, gdy nie ma innych możliwości terapii.
Niektóre dane wskazują na zwiększone ryzyko ciężkich stanów TEN i (lub) SJS związanych ze stosowaniem karbamazepiny u pacjentów z pozostałych azjatyckich populacji.
Ze względu na powszechne występowanie u nich tego allelu (powyżej 15% na Filipinach i w Malezji), należy rozważyć przeprowadzenie testów genetycznych na obecność allelu HLA-B*1502 u pacjentów z zagrożonych populacji.
Częstość występowania allelu HLA-B*1502 jest nieistotna u osób pochodzenia europejskiego, afrykańskiego, hiszpańskiego, japońskiego oraz koreańskiego (<1%).
Niektóre dane wskazują na związek między występowaniem allelu HLA-A*3101 u osób pochodzenia europejskiego lub Japończyków i zwiększonym ryzykiem niepożądanych reakcji skórnych wywołanych przez karbamazepinę, w tym SJS, TEN, osutki polekowej z eozynofilią i objawami układowymi (DRESS) lub ostrej uogólnionej osutki krostkowej (AGEP) oraz wysypki grudkowo-plamistej.
Częstość występowania allelu HLA-A*3101 różni się znacznie między poszczególnymi grupami etnicznymi. W populacji Europejczyków wynosi od 2 do 5%, a u Japończyków około 10%.
Nie ma wystarczających danych, aby zalecać przeprowadzanie badań przesiewowych na obecność allelu HLA-A*3101 przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną.
U pacjentów pochodzenia europejskiego lub japońskiego, u których stwierdzono obecność allelu HLA-A*3101 można rozważyć zastosowanie karbamazepiny, gdy korzyści wynikające z leczenia przewyższają ryzyko.
Jeśli podczas leczenia pojawią się oznaki reakcji nadwrażliwości (włączając nadwrażliwość wielonarządową, która może dotyczyć skóry, układu krwiotwórczego i chłonnego lub innych organów), należy natychmiast odstawić karbamazepinę. Nadwrażliwość krzyżowa może występować pomiędzy karbamazepiną i okskarbamazepiną lub fenytoiną.
Należy zachować ostrożność u pacjentów z napadami mieszanymi z utratą przytomności, zarówno typowymi, jak i nietypowymi - w takich przypadkach karbamazepina może nasilić napady; w razie nasilenia napadów należy odstawić karbamazepinę.
Szczególnie ostrożnie (po rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka) i tylko pod ścisłą kontrolą lekarską stosować u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, zaburzeniami czynności wątroby lub nerek, niepożądanymi reakcjami hematologicznymi na inne leki w wywiadzie, jak też u osób, u których uprzednio przerwano stosowanie preparatu.
Zachować ostrożność u pacjentów ze zwiększonym ciśnieniem śródgałkowym (karbamazepina wykazuje słabe działanie przeciwcholinergiczne) – zaleca się ścisłą kontrolę, u osób w podeszłym wieku (ryzyko wystąpienie stanu splątania i pobudzenia). U pacjentek stosujących doustne środki antykoncepcyjne należy wziąć pod uwagę ryzyko osłabienia działania antykoncepcyjnego.
Należy rozważyć monitorowanie stężenia leku we krwi w następujących sytuacjach: znaczne zwiększenie częstotliwości napadów (sprawdzenie, czy pacjent przestrzega zaleceń), ciąża, leczenie dzieci i młodzieży, podejrzenie zaburzeń wchłaniania leku, podejrzenie działania toksycznego terapii skojarzonej.
Nagłe odstawienie karbamazepiny może spowodować zwiększenie liczby napadów; jeśli nagle przerwano leczenie karbamazepiną, należy podać inny odpowiedni lek przeciwpadaczkowy (jak np. diazepam doodbytniczo, fenytoinę).
Ze względu na możliwość wystąpienia myśli i zachowań samobójczych, wszyscy pacjenci przyjmujący preparat powinni znajdować się pod stałą kontrolą lekarską.
Zawiesina doustna zawiera parahydroksybenzoesan metylu oraz parahydroksybenzoesan propylu, które mogą wywoływać reakcje alergiczne (możliwe reakcje typu późnego).
Preparat zawiera również sorbitol - pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją fruktozy nie mogą przyjmować tego leku. Lek zawiera glikol propylenowy w ilości 25 mg w 1 ml.
Należy zachować ostrożność stosując ten lek u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią, pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek.
Jednoczesne podawanie z innymi substratami dehydrogenazy alkoholowej, takimi jak etanol, może powodować ciężkie działania niepożądane u noworodków i działania niepożądane u dzieci w wieku poniżej 5 lat.
Reklama
Tegretol a ciąża
Istnieją doniesienia, że karbamazepina, podobnie jak inne podstawowe leki przeciwpadaczkowe zwiększa ryzyko wystąpienia wad rozwojowych.
Ciężarne kobiety z padaczką powinny być leczone ze szczególną ostrożnością. Jeśli kobieta już otrzymująca preparat planuje ciążę, zachodzi w ciążę lub zaistnieje konieczność rozpoczęcia leczenia karbamazepiną kobiety w ciąży, należy dokładnie rozważyć potencjalne korzyści wynikające z podawania preparatu względem ryzyka wystąpienia wad rozwojowych płodu, zwłaszcza w I trymestrze ciąży.
Nie należy przerywać skutecznego leczenia przeciwpadaczkowego u kobiet w ciąży, gdyż przerwanie profilaktyki napadów drgawek może wiązać się ze znacznym ryzykiem zarówno dla matki jak i dla płodu.
Należy poinformować pacjentki o możliwości zwiększonego ryzyka wystąpienia wad rozwojowych oraz umożliwić im wykonanie prenatalnych badań diagnostycznych. U kobiet ciężarnych należy stosować, jeśli to możliwe, monoterapię i podawać minimalne dawki dające zamierzony efekt terapeutyczny.
Zaleca się kontrolowanie stężenie leku we krwi. Leki przeciwpadaczkowe mogą prowadzić do niedoboru kwasu foliowego - zaleca się podawanie kwasu foliowego zarówno przed zajściem w ciążę, jak i w trakcie ciąży.
U noworodków opisywano zaburzenia krzepnięcia spowodowane lekami przeciwpadaczkowymi, dlatego w ostatnich tygodniach ciąży oraz u noworodka należy zapobiegawczo podawać witaminę K1.
Odnotowano przypadki napadów padaczkowych i (lub) depresji oddechowej u noworodków, gdy preparat był przyjmowany w skojarzeniu z innymi lekami przeciwdrgawkowymi.
Obserwowano również wymioty, biegunkę i (lub) zmniejszone przyjmowanie pokarmu u noworodków, reakcje te mogą być związane z zespołem odstawiennym u noworodków.
Karbamazepina przenika do mleka kobiecego, osiągając stężenia wartości 25-60% stężeń we krwi - należy rozważyć korzyści płynące z karmienia piersią, w stosunku do możliwości wystąpienia odległych działań niepożądanych u niemowląt.
Matki otrzymujące karbamazepinę mogą karmić piersią pod warunkiem, że dzieci będą obserwowane w kierunku objawów niepożądanych (np. nadmierna senność, odczyny alergiczne skóry).
Karbamazepina może osłabiać skuteczność hormonalnych środków antykoncepcyjnych - kobiety w wieku rozrodczym powinny stosować alternatywne metody antykoncepcji podczas leczenia preparatem. Istnieją bardzo rzadkie doniesienia o zaburzeniach płodności u mężczyzn i (lub) zaburzeniach spermatogenezy.
Reklama
Efekty uboczne stosowania leku
Niektóre działania niepożądane występują bardzo często lub często, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia lub gdy dawka początkowa jest zbyt duża albo podczas leczenia pacjentów w podeszłym wieku.
Działania niepożądane związane z wielkością dawki zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni samoistnie lub po przejściowym zmniejszeniu dawki. W przypadku wystąpienia objawów ze strony OUN zaleca się monitorowanie stężenia leku we krwi.
- Bardzo często: leukopenia, zawroty głowy, ataksja, senność, uczucie zmęczenia, nudności, wymioty, alergiczne zapalenie skóry, pokrzywka, zwiększenie aktywności GGT (w następstwie indukcji enzymów wątrobowych; zazwyczaj bez znaczenia klinicznego).
- Często: trombocytopenia, eozynofilia, obrzęk, zatrzymanie płynów, zwiększenie masy ciała, hiponatremia i zmniejszona osmolarność krwi w następstwie efektu przypominającego działanie hormonu antydiuretycznego (w rzadkich przypadkach prowadzące do zatrucia wodnego z towarzyszącą śpiączką, wymiotami, bólami głowy, splątaniem i zaburzeniami neurologicznymi), ból głowy, podwójne widzenie, zaburzenia akomodacji (np. nieostre widzenie), suchość błony śluzowej jamy ustnej, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej.
- Niezbyt często: nieprawidłowe ruchy mimowolne (np. drżenie, asteryksja, dystonia, tiki), oczopląs, biegunka, zaparcie, złuszczające zapalenie skóry, zwiększenie aktywności aminotransferaz.
- Rzadko: leukocytoza, limfadenopatia, opóźniona nadwrażliwość wielonarządowa (przebiegająca z gorączką, wysypką, zapaleniem naczyń, limfadenopatią, chłoniakiem rzekomym, bólem stawów, leukopenią, eozynofilią, powiększeniem wątroby i śledziony oraz nieprawidłowymi wynikami prób czynnościowych wątroby, występujących w różnych kombinacjach; może dojść do zajęcia również innych narządów (np. płuc, nerek, trzustki, mięśnia sercowego, okrężnicy), omamy (wzrokowe lub słuchowe), niedobór kwasu foliowego, utrata łaknienia, omamy (wzrokowe lub słuchowe), depresja, niepokój, agresja, pobudzenie, stany splątania, dyskineza, zaburzenia okoruchowe, zaburzenia wymowy (np. dyzartria, niewyraźna mowa), choreoatetoza, neuropatia obwodowa, parestezje, niedowłady, zaburzenia przewodnictwa serca, nadciśnienie lub niedociśnienie, ból brzucha, cholestatyczne, miąższowe (wątrobowokomórkowe) zapalenie wątroby lub mieszane postaci zapalenia wątroby, żółtaczka, toczeń rumieniowaty układowy, świąd, osłabienie mięśni.
- Bardzo rzadko: agranulocytoza, niedokrwistość aplastyczna, pancytopenia, aplazja linii czerwonokrwinkowej szpiku, niedokrwistość, niedokrwistość megaloblastyczna, retykulocytoza, niedokrwistość hemolityczna, reakcja anafilaktyczna, obrzęk naczynioruchowy, niedobór gamma-globulin we krwi, mlekotok, ginekomastia, porfiria ostra przerywana, porfiria mieszana, porfiria skórna późna, aktywacja psychozy, złośliwy zespół neuroleptyczny, jałowe zapalenie opon mózgowych z miokloniami i eozynofilią obwodową, zaburzenia smaku, zmętnienie soczewki, zapalenie spojówek, zaburzenia słuchu (np. szumy uszne, przeczulica słuchowa, niedosłuch, zmiana odczuwania wysokości tonów), rzadkoskurcz, zaburzenia rytmu, blok przedsionkowo-komorowy z omdleniem, zapaść krążeniowa, zastoinowa niewydolność serca, nasilenie objawów choroby wieńcowej, zapaść naczyniowa, zator (np. zator tętnicy płucnej), zakrzepowe zapalenie żył, nadwrażliwość płucna (charakteryzująca się np. gorączką, dusznością), zapalenie płuc, zapalenie trzustki, zapalenie języka, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, niewydolność wątroby, ziarniniakowate zapalenie wątroby, zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie naskórka, nadwrażliwość na światło, rumień wielopostaciowy i guzowaty, zmiany pigmentacji skóry, plamica, trądzik, nadmierne pocenie się, łysienie, hirsutyzm, zaburzenia metabolizmu kostnego prowadzące do osteomalacji i osteoporozy (zmniejszenie stężenia wapnia i 25-hydroksycholekalcyferolu we krwi), ból mięśni i stawów, kurcze mięśni, śródmiąższowe zapalenie nerek, niewydolność nerek, zaburzenia czynności nerek (np. białkomocz, krwiomocz, skąpomocz i zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi), częste oddawanie moczu, zatrzymanie moczu, zaburzenia seksualne (np. impotencja), zaburzenia spermatogenezy (ze zmniejszoną ilością nasienia lub ruchliwością plemników), zwiększenie ciśnienia śródgałkowego, zwiększenie stężenia cholesterolu we krwi (w tym HDL-cholesterolu i triglicerydów), nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych tarczycy (zmniejszenie stężenia L-tyroksyny i zwiększenie stężenia TSH we krwi, zazwyczaj bez objawów klinicznych), zwiększenie stężenia prolaktyny we krwi.
Donoszono o występowaniu myśli i zachowań samobójczych u pacjentów przyjmujących leki przeciwpadaczkowe z różnych wskazań.
Interakcje Tegretolu z innymi lekami
Niewskazane jest jednoczesne podawanie karbamazepiny z inhibitorami MAO; inhibitory MAO należy odstawić co najmniej 2 tyg. przed rozpoczęciem leczenia karbamazepiną. Proces powstawania czynnego metabolitu 10,11-epoksydu karbamazepiny jest katalizowany głównie przez CYP3A4.
Jednoczesne podawanie leków hamujących CYP 3A4 może spowodować zwiększenie stężenia karbamazepiny we krwi. Jednoczesne stosowanie induktorów CYP3A4 może przyspieszyć metabolizm karbamazepiny, zmniejszać stężenie leku we krwi i osłabiać skuteczność terapeutyczną.
Zaprzestanie podawania związków indukujących CYP3A4 może spowolnić metabolizm karbamazepiny, co prowadzi do zwiększenia jej stężenia we krwi. Karbamazepina silnie indukuje CYP3A4 oraz inne układy enzymatyczne i może zmniejszać stężenie leków metabolizowanych przez ten izoenzym.
Enzymem odpowiedzialnym za powstawanie pochodnej 10,1 -trans-diolowej z 10,11-epoksydu karbamazepiny jest ludzka mikrosamalna hydrolaza epoksydowa. Jednoczesne podawanie inhibitorów ludzkiej mikrosomalnej hydrolazy epoksydowej może spowodować zwiększenie stężenia 10,11-epoksydu karbamazepiny we krwi.
Leki, które mogą zwiększać stężenie karbamazepiny we krwi: dekstropropoksyfen, ibuprofen, danazol, antybiotyki makrolidowe (np. erytromycyna, troleandomycyna, josamycyna, klarytromycyna), przeciwdepresyjne (np. dezypramina, fluoksetyna, fluwoksamina, nefazodon, paroksetyna, trazodon, wiloksazyna), styrypentol, wigabatryna, azole (np. itrakonazol, ketokonazol, flukonazol, worykonazol), loratadyna, terfenadyna, olanzapina, izoniazyd, inhibitory proteazy HIV (np. rytonawir), acetazolamid, werapamil, diltiazem, cymetydyna, omeprazol, oksybutynina, dantrolen, tyklopidyna, sok grejpfrutowy oraz nikotynamid (u dorosłych, tylko w dużych dawkach).
Leki, które mogą zwiększać stężenie czynnego metabolitu karbamazepiny we krwi: loksapina, kwetiapina, prymidon, progabid, kwas walproinowy, walnoktamid i walpromid.
Ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych po zwiększeniu stężenia we krwi karbamazepiny (lub jej aktywnego metabolitu) dawkę karbamazepiny należy odpowiednio dostosować i (lub) monitorować stężenie leku we krwi. Leki, które mogą zmniejszać stężenie karbamazepiny we krwi: felbamat, metsuksymid, okskarbazepina, fenobarbital, fensuksymid, fenytoina i fosfenytoina, prymidon, klonazepam (dane dotyczące klonazepamu są częściowo sprzeczne), cysplatyna, doksorubicyna, ryfampicyna, teofilina, aminofilina, izotretynoina, preparaty zawierające ziele dziurawca. W przypadku stosowania z powyższymi lekami może zaistnieć potrzeba zwiększenia dawki karbamazepiny.
Karbamazepina może zmniejszać stężenie we krwi następujących leków: buprenorfina, metadon, paracetamol, fenazon (antypiryna), tramadol, doksycyklina, doustne leki przeciwzakrzepowe (np. warfaryna, fenprokumon, dikumarol i acenokumarol), bupropion, cytalopram, mianserin, nefazodon, sertralina, trazodan, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. imipramina, amitryptylina, nortryptylina, klomipramina), klobazam, klonazepam, etosuksymid, felbamat, lamotrygina, okskarbazepina, prymidon, tiagabina, topiramat, kwas walproinowy, zonisamid, itrakonazol, prazykwantel, imatynib, klozapina, haloperydol, bromperydol, olanzapina, kwetiapina, rysperydon, zyprazydon, inhibitory proteazy HIV (np. indynawir, rytonawir, sakwinawir), alprazolam, midazolam, teofilina, hormonalne środki antykoncepcyjne (należy rozważyć zastosowanie alternatywnych metod antykoncepcji), blokery kanału wapniowego (pochodne dihydropirydyny np. felodypina), digoksyna, kortykosteroidy (np. prednizolon, deksametazon), cyklosporyna, ewerolimus, Iewotyroksyna, inne leki zawierające estrogeny i (lub) progesteron.
Donoszono, że pod wpływem karbamazepiny stężenia fenytoiny we krwi zarówno zwiększały się, jak i zmniejszyły, istnieją także rzadkie doniesienia o zwiększeniu stężenia mefenytoiny we krwi. Lewetiracetam może nasilać toksyczność karbamazepiny.
Karbamazepina zwiększa hepatoksyczność izoniazydu. Jednoczesne stosowanie karbamazepiny i soli litu lub metoklopramidu oraz karbamazepiny i neuroleptyków (haloperydol, tioryzdazyna) może prowadzić do nasilenia niepożądanych objawów neurologicznych (w przypadku neuroleptyków nawet w zakresie stężeń terapeutycznych we krwi).
Stosowanie z lekami moczopędnymi (np. z hydrochlorotiazydem lub furosemidem) może powodować objawową hiponatremię.
Karbamazepina może antagonizować działanie niedepolaryzujących leków zwiotczających mięśnie (np. pankuronium) - w razie potrzeby należy je stosować w większej dawce i obserwować pacjentów z powodu możliwości szybszego ustąpienia blokady nerwowo-mięśniowej.
Karbamazepina może zmniejszać tolerancję alkoholu.
Jak powinno wyglądać dawkowanie leku?
Doustnie.
Padaczka (o ile to możliwe, karbamazepinę należy stosować w monoterapii). Leczenie należy rozpoczynać od małej dawki dobowej, powoli ją zwiększając aż do uzyskania optymalnego działania.
Oznaczanie stężenia leku we krwi może być pomocne w ustaleniu optymalnego dawkowania. Wprowadzanie karbamazepiny do stosowanego już schematu leczenia przeciwpadaczkowego należy dokonywać stopniowo, zachowując lub, jeśli to konieczne, modyfikując dawkowanie pozostałych leków przeciwpadaczkowych.
Dorośli: dawka początkowa wynosi 100-200 mg 1-2 razy na dobę, którą stopniowo zwiększa się aż do uzyskania optymalnego działania terapeutycznego (zazwyczaj jest to 400 mg 2-3 razy na dobę). U niektórych pacjentów konieczne może być stosowanie 1600 mg, a nawet 2000 mg na dobę.
Dzieci: u dzieci w wieku 4 lat i młodszych zalecana dawka początkowa wynosi 20-60 mg na dobę i może być zwiększana o 20-60 mg co drugi dzień; u dzieci powyżej 4 lat leczenie karbamazepiną można rozpocząć od 100 mg na dobę, zwiększając dawkę o 100 mg w odstępach tygodniowych.
Dawka podtrzymująca: 10-20 mg/kg mc./dobę w dawkach podzielonych, np. u dzieci do ukończenia 1 rż. - 100-200 mg na dobę; u dzieci w wieku 1-5 lat - 200-400 mg na dobę; u dzieci w wieku 6-10 lat - 400-600 mg na dobę, u dzieci w wieku 11-15 lat - 600-1000 mg na dobę.
Zespół maniakalny oraz zapobieganie nawrotom choroby afektywnej dwubiegunowej: zakres dawek wynosi 400-1600 mg na dobę; zwykle stosuje się dawkę 400-600 mg na dobę w 2-3 dawkach podzielonych. W leczeniu ostrych stanów maniakalnych dawki należy zwiększać dość szybko, natomiast w profilaktyce zaburzeń dwubiegunowych zaleca się wolniejsze zwiększanie dawki w celu zapewnienia optymalnej tolerancji leku.
Alkoholowy zespół abstynencyjny: zazwyczaj 200 mg 3 razy na dobę. W ciężkich przypadkach dawka może być zwiększona w okresie pierwszych kilku dni (np. do 400 mg 3 razy na dobę).
W początkowym okresie leczenia, gdy dochodzi do nasilenia objawów zespołu abstynencyjnego, karbamazepinę należy podawać w skojarzeniu z lekami uspokajająco-nasennymi (np. klometiazol, chlordiazepoksyd).
Po ustąpieniu ostrej fazy, leczenie należy kontynuować karbamazepiną stosowaną w monoterapii. Nerwoból nerwu trójdzielnego: początkowo 200-400 mg na dobę, następnie powoli zwiększać dawkę aż do ustąpienia bólu (zazwyczaj 200 mg 3-4 razy na dobę).
Następnie, dawkę należy stopniowo zmniejszać, aż do osiągnięcia możliwie najmniejszej dawki podtrzymującej. U osób w podeszłym wieku zaleca się rozpoczynanie leczenia od dawki 100 mg 2 razy na dobę.
Szczególne grupy pacjentów.
U osób w podeszłym wieku należy szczególnie ostrożnie dobierać dawki preparatu.
Sposób podania.
Preparat można przyjmować w trakcie albo po posiłku lub między posiłkami. Tabletki należy połykać bez rozgryzania, popijając niewielką ilością płynu; tabletki są podzielne.
Zawiesina doustna jest szczególnie wskazana dla pacjentów mających trudności z połykaniem tabletek lub osób, które wymagają starannego dostosowania dawki w początkowym okresie leczenia.
W przypadku zmiany postaci leku z tabletek na zawiesinę doustną należy podawać tę samą ilość leku (w mg/dobę), lecz w mniejszych dawkach jednorazowych, zwiększając częstotliwość podawania (np. podawać zawiesinę 3 razy na dobę zamiast tabletek 2 razy na dobę).
Przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać badanie morfologii krwi, łącznie z liczbą płytek krwi, a także retikulocytów oraz stężenia żelaza we krwi w celu oznaczenia wartości początkowych, następnie należy wykonywać badania okresowe ww. parametrów.
Przed rozpoczęciem leczenia, a następnie regularnie podczas terapii należy wykonywać badania oceniające czynność wątroby (dotyczy to zwłaszcza osób z chorobami wątroby w wywiadzie i pacjentów w podeszłym wieku). Przed rozpoczęciem leczenia oraz okresowo w trakcie jego stosowania, należy przeprowadzić pełne badania moczu oraz oznaczyć stężenie azotu mocznikowego we krwi.
Nagłe odstawienie preparatu może wywołać napad padaczkowy - w przypadku konieczności nagłego przerwania podawania karbamazepiny pacjentom z padaczką, zmiana na inny lek przeciwpadaczkowy powinna być przeprowadzona "pod osłoną" odpowiedniego leku (np. diazepam podawany dożylnie lub doodbytniczo albo fenytoina podawana dożylnie).
Z powodu interferencji karbamazepina może spowodować fałszywie dodatnie stężenia perfenazyny w badaniu HPLC. Karbamazepina i jej metabolit 10,11-epoksyd mogą powodować fałszywie dodatnie stężenia trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych w immunologicznej metodzie polaryzacji fluorescencyjnej.
Z powodu zawrotów głowy i senności wywoływanych przez karbamazepinę, zwłaszcza w początkowym okresie leczenia lub podczas ustalania dawki, zdolność pacjenta do reagowania może być zaburzona - należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania urządzeń mechanicznych.
W trakcie leczenia nie należy spożywać alkoholu.
