Choć sam zabieg radioterapii jest bezbolesny, to może wiązać się z licznymi skutkami ubocznymi. Każdy pacjent inaczej reaguje na ten rodzaj terapii onkologicznej, u jednych skutki uboczne występują wcześniej, u innych ze znacznym opóźnieniem i intensywnością.
Większość uciążliwych dolegliwości pomoże jednak złagodzi odpowiednie żywienie. To, jak powinna być skonstruowana dieta przy radioterapii zależy od tego, jaki obszar ciała pacjenta jest narażony na promieniowanie i w jakim stanie jest sam chory.
Generalną zasadą podobnie, jak w przypadku chemioterapii, jest stosowanie diety bogatej w białko i witaminy, pożywnej, ale lekkostrawnej. W procesie leczenia ważne jest, żeby pacjent nie tracił wagi i otrzymywał jedzenie bogate w energię i składniki odżywcze, które pomoże mu w walce z rakiem.
Posiłki powinny być niewielkie i spożywane 5-6 razy w ciągu dnia. Najlepiej, żeby były one gotowanie w wodzie, na parze lub duszone. W czasie radioterapii nie powinno się jeść tłustych wędlin i mięs, wędzonych kiełbas, ryb i serów, a także słodyczy i ostrych przyprawy.
Reklama
Dieta przy radioterapii okolic brzucha
Podczas naświetlań okolic jamy brzusznej bardzo często skutkami ubocznymi są zaburzenia pracy żołądka, w tym mdłości, wymioty lub biegunki, dlatego posiłki powinny być lekkostrawne. Jadłospis musi uwzględniać pokarmy bogate w potas, bo biegunki mogą wywołać jego niedobór. Warto sięgnąć w takich sytuacjach po:
Chory po operacji usunięcia narządu powinien kierować się kilkoma zasadami. Przede wszystkim musi pamiętać o codziennym wypijaniu dwóch litrów płynów. To ważne, bo jedna nerka potrzebuje większej ilości wody do rozpuszczenia i wydalenia dobowej porcji toksyn niż dwie nerki.
Zazwyczaj po usunięciu guza i nerki zalecana jest dieta z mniejszą ilością białka. W jadłospisie powinno się ograniczyć ilość mięsa, wędlin, serów, a stosować więcej węglowodanów.
Reklama
Na początek dieta lekkostrawna
Przez pół roku po operacji usunięcia nerki dieta powinna być lekkostrawna. Co to dokładnie znaczy? Jadłospis chorego na raka nerki powinien zawierać 5-6 niezbyt obfitych posiłków. Żaden z nich nie powinien składać się z dań:
- banany
- ziemniaki
- pomidory obrane ze skórki
- morele
W diecie przy radioterapii bardzo często mamy do czynienia z niezdolnością do trawienia laktozy, dlatego pacjentom, u których po radioterapii wystąpiły biegunki, korzystne może być wykluczenie z jadłospisu zwykłego mleka, które można zastąpić produktami mlecznymi, jak jogurt i kefir.
Można wykorzystać też mleko sojowe, ryżowe czy migdałowe. Uszkodzone radioterapią kosmki jelitowe bardzo często powodują nietolerancję na gluten, dlatego u pacjentów, u których wystąpiły takie objawy mąkę pszenną można zastąpić mąką kukurydzianą, ziemniaczana lub ryżową.
Uszkodzoną śluzówkę jelita można wspomóc pijąc zagotowane siemię lniane.
Przy naświetlaniach okolic brzucha źle tolerowany może być też błonnik, dlatego korzystne może być podawanie warzyw i owoców w postaci gotowanej. Mogą być to musy, przeciery, kompoty, soki pasteryzowanych. Z diety przy radioterapii trzeba wykluczyć warzywa kapustne, groch, fasolę, czosnek, cebulę, a pieczywo ciemne zastąpić jasnym.
Bardzo wartościowe i dobrze tolerowane przez chorych są zupy, zwłaszcza rosoły gotowane na mięsie indyczym z dużą ilością warzyw i z dodatkiem ryżu lub makaronu sojowego, kremy jarzynowe, barszcz czerwony, zupa pomidorowa z ryżem.
Reklama
Dieta przy radioterapii okolic głowy
Podczas naświetlania nowotworów zlokalizowanych w okolicy głowy, pacjent może stracić apetyt i odczuwać zaburzenia smaku. Dodatkowo zmniejszona produkcja śliny utrudnia przeżuwanie i przełykanie pokarmów.
Dlatego, choć chory nie wymaga innej diety niż przy naświetlaniu okolic jamy brzusznej, to warto kierować się kilkoma zasadami. Trzeba maksymalnie wykorzystać każdy kęs i każdą wypijaną szklankę napoju, wzbogacając je dodatkiem mleka w proszku, miodu lub specjalnie do tego przeznaczonymi preparatami, np. białka w proszku.
Łatwostrawna dieta powinna być oparta na produktach gotowanych, raczej rozdrobnionych lub mielonych, a czasem nawet półpłynnych. Zmiksować można nie tylko warzywa i owoce, ale także chude mięso. W dietę dobrze jest wkomponować budyń, kisiel, jogurty, ważne jednak, żeby potrawy nie miały zbyt ostrego, kwaśnego lub słonego smaku. Produkcję śliny powinno pobudzić żucie gumy lub ssanie cukierków.
Dla pacjentów onkologicznych z zaburzeniami łaknienia, gryzienia i utrudnionym połykaniem dostępne są skoncentrowane wysokoenergetyczne preparaty odżywcze. Warto po nie sięgnąć, ale po konsultacji z lekarzem.
Reklama
Dieta przy radioterapii klatki piersiowej
Gdy obszar naświetlań nie jest duży, może się okazać, że dolegliwości ze strony układu pokarmowego są także niewielkie, że pacjent nie wymaga stosowania specjalnej diety. Najczęstszą dolegliwością jest zgaga, która wymaga jedynie diety lekkostrawnej.
Lekarze nie polecają u takich chorych jednak picia herbaty miętowej, która często stosowana jest przy zgadze. Chory powinien jeść 5-6 małych posiłków dziennie, w których znajdą się: chude mięso, ryby, nabiał oraz warzywa i owoce.
