Cyclo-Progynova - skład i działanie. Jak długo stosować?

Opakowanie 21 tabl. powl. składa się z: 11 tabl. powl. białych, z których każda zawiera 2 mg walerianianu estradiolu oraz 10 tabl. powl. jasnobrązowych, z których każda zawiera 2 mg walerianianu estradiolu i 0,5 mg norgestrelu. Preparat zawiera laktozę i sacharozę.

Preparat stosowany w sekwencyjnej hormonalnej terapii zastępczej. Walerian estradiolu jest prolekiem naturalnego, ludzkiego 17β-estradiolu. Uzupełnia niedobór estrogenów u kobiet po menopauzie oraz łagodzi objawy przekwitania.

Dodatek progestagenów do estrogenowej terapii zastępczej zmniejsza indukowane przez estrogeny ryzyko rozrostu endometrium oraz towarzyszące mu ryzyko wystąpienie gruczolakoraka u kobiet z zachowaną macicą.

W czasie stosowania leku owulacja nie jest hamowana, jak również prawie nie jest zmienione endogenne wydzielanie hormonów. Preparat można stosować u młodszych kobiet w celu wywołania i uregulowania cykli miesiączkowych oraz u kobiet w okresie okołomenopauzalnym w celu leczenia nieregularnych krwawień.

Po podaniu doustnym walerian estradiolu szybko i całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając Cmax 4-9 h po podaniu. Podczas wchłaniania oraz pierwszego przejścia przez wątrobę jest hydrolizowany, uwalniając wolny estradiol. Następnie ulega dalszym intensywnym przemianom metabolicznym, w wyniku czego dostępność biologiczna estradiolu podanego p.o. wynosi tylko 3 %.

Metabolity estradiolu są częściowo wydzielane z żółcią i ponownie wchłaniane (krążenie jelitowo-wątrobowe), a następnie wydalane głównie z moczem w postaci siarczanów lub glukuronidów. Norgestrel jest szybko i całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego.

Subst. czynną mieszaniny racemicznej jest lewonorgestrel, który staje się całkowicie dostępny z racematu i odpowiada około połowie dawki norgestrelu. Cmax osiąga 1-1,5 h po podaniu. Jest całkowicie metabolizowany i wydalany w postaci metabolitów z moczem i żółcią.

Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) w leczeniu objawów przedmiotowych i podmiotowych wywołanych niedoborem estrogenów w następstwie naturalnej menopauzy lub hipogonadyzmu, usunięcia narządu rodnego lub pierwotnej niedoczynności jajników u kobiet z zachowaną macicą. Kontrola nieregularnych cykli miesiączkowych. Leczenie pierwotnego lub wtórnego braku miesiączki.

Nadwrażliwość na składniki preparatu. Krwawienia z dróg rodnych o nieznanej etiologii. Rak piersi rozpoznany, podejrzewany lub w wywiadzie. Rozpoznane lub podejrzewane stany przednowotworowe lub nowotwory zależne od hormonów płciowych. Istniejące lub w wywiadzie guzy wątroby (łagodne lub złośliwe).

Ciężka choroba wątroby. Czynna lub obecna w wywiadzie zakrzepica żył głębokich, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Ostre tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe (np. dusznica bolesna, zawał mięśnia sercowego). Wysokie ryzyko zakrzepicy żylnej lub tętniczej. Znaczna hipertriglicerydemia. Ciąża i okres karmienia piersią.

Nie stosować w celu antykoncepcji.

Szczególnie ostrożnie stosować u pacjentek z: włókniakami macicy lub endometriozą, wywiadem lub czynnikami ryzyka wystąpienia zaburzeń zakrzepowo-zatorowych (np. dodatni wywiad osobisty lub rodzinny, znaczna otyłość - BMI> 30 kg/m2, toczeń rumieniowaty układowy, dłuższe unieruchomienie, rozległe urazy lub zabiegi chirurgiczne), czynnikami ryzyka rozwoju nowotworów estrogenozależnych (np. rak piersi u krewnych pierwszego stopnia), nadciśnieniem tętniczym, chorobami wątroby (np. gruczolakiem wątroby), cukrzycą z lub bez powikłań naczyniowych, kamicą żółciową, migreną lub silnymi bólami głowy, toczniem rumieniowatym układowym, hiperplazją endometrium w wywiadzie, padaczką, astmą oskrzelową, otosklerozą, pląsawicą mniejszą, zaburzeniami czynności serca lub nerek (u pacjentek z krańcową niewydolnością nerek stężenie subst. czynnych preparatu może być zwiększone), hipertriglicerydemią, dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym, gruczolakiem przysadki.

Leczenie należy natychmiast przerwać, jeżeli wystąpi: żółtaczka lub zaburzenia czynności wątroby, znaczne zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, ból głowy o typie migrenowym, żylna choroby zakrzepowo-zatorowa lub jeśli pacjentka zajdzie w ciążę.

Należy przerwać stosowanie preparatu na 4-6 tyg. przed planowanym długotrwałym unieruchomieniem po zabiegach, zwłaszcza operacjach w obrębie jamy brzusznej lub operacjach ortopedycznych na kończynach dolnych.

Nie należy wznawiać leczenia przed całkowitym uruchomieniem pacjentki. Preparat zawiera laktozę i sacharozę, dlatego nie powinien być stosowany u pacjentek z nietolerancją galaktozy, nietolerancją fruktozy, niedoborem laktazy typu Lapp, niedoborem sacharazy-izomaltazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Nie stosować w ciąży i okresie karmienia piersią.

Często: zwiększenie lub zmniejszenie masy ciała, ból głowy, ból brzucha, nudności, wysypka, świąd, krwawienia lub plamienia z macicy lub pochwy (nieregularne krwawienia zazwyczaj podczas terapii ciągłej).

Niezbyt często: reakcje nadwrażliwości, nastrój depresyjny, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, palpitacje serca, niestrawność, rumień guzowaty, pokrzywka, ból piersi, tkliwość piersi, obrzęk.

Rzadko: niepokój, zwiększenie lub zmniejszenie libido, migrena, nietolerancja soczewek kontaktowych, wzdęcia, wymioty, hirsutyzm, trądzik, kurcze mięśni, bolesne miesiączkowanie, wydzielina z pochwy, zespół napięcia przedmiesiączkowego, powiększenie piersi, zmęczenie. Możliwe jest także zwiększenie ryzyka zachorowalności na choroby układu krążenia.

U pacjentek z hipertriglicerydemią może wystąpić znaczące zwiększenie stężenia triglicerydów we krwi, prowadzące do zapalenie trzustki. U kobiet z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym, egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub pogarszać objawy tej choroby.

Ponadto podczas stosowania HTZ mogą wystąpić: nowotwory estrogenozależne łagodne i złośliwe (np. rak trzonu macicy), zawał mięśnia sercowego lub udar, choroby pęcherzyka żółciowego, ostuda, rumień wielopostaciowy, plamica naczyniowa, demencja. U kobiet z zachowaną macicą ryzyko wystąpienia hiperplazji i raka endometrium wzrasta wraz z czasem podawania samych estrogenów (dodanie progestagenu do leczenia zmniejsza to ryzyko).

Ryzyko wystąpienia raka piersi wzrasta wraz wydłużeniem czasu stosowania HTZ (ryzyko to jest mniejsze w przypadku stosowania HTZ z użyciem samych estrogenów).

Należy przerwać stosowanie antykoncepcji hormonalnej z chwilą rozpoczęcia stosowania HTZ i jeśli to konieczne, stosować inne niehormonalne metody zapobiegania ciąży. Leki indukujące enzymy cytochromu P-450, tj. fenobarbital, fenytoina, kabamazepina, ryfampicyna, ryfabutyna, newirapina i efawirenz mogą przyspieszać metabolizm hormonów zawartych w preparacie.

Rytonawir i nelfinawir pomimo, że znane są jako silne inhibitory, to stosowane równocześnie z hormonami steroidowymi wykazują właściwości indukujące. Preparaty zawierające dziurawiec mogą nasilać metabolizm estrogenów i progestagenów. Jednoczesne przyjmowanie niektórych antybiotyków (np. z grupy penicylin lub tetracyklin) rzadko może powodować zmniejszenie stężenie estradiolu we krwi.

Leki ulegające istotnym przemianom (np. paracetamol) mogą zwiększać biodostępność estradiolu poprzez konkurencyjne hamowanie przemian ustrojowych w czasie wchłaniania.

W indywidualnych przypadkach preparat może zmienić zapotrzebowania na doustne leki przeciwcukrzycowe lub insulinę, w wyniku zmiany tolerancji glukozy. Spożywanie dużej ilości alkoholu w trakcie stosowania HTZ może prowadzić do zwiększenia stężenie krążącego estradiolu.

Doustnie. 1 tabl. dziennie, o tej samej porze dnia. U pacjentek miesiączkujących leczenie należy rozpocząć 5. dnia cyklu. U pacjentek po menopauzie, niemiesiączkujących lub miesiączkujących bardzo nieregularnie początek leczenia wyznacza się dowolnie.

Przez pierwsze 11 dni leczenia należy przyjmować tabl. białe, przez kolejne 10 dni leczenia - tabl. jasnobrązowe (wg kolejności tabletek w opakowaniu). Po 21-dniowym cyklu przyjmowania tabletek należy zrobić 7-dniową przerwę.

Krwawienie występuje zwykle podczas 7-dniowej przerwy, kilka dni po przyjęciu ostatniej tabletki z opakowania.

W razie pominięcia tabletki, należy ją zażyć tak szybko, jak to możliwe. Jeżeli upłynęło więcej niż 24 h, nie ma potrzeby przyjmowania dodatkowej tabletki. W przypadku, kiedy pominięto przyjęcie kilku tabletek może wystąpić krwawienie. Nie zaleca się stosowania preparatu u dzieci i młodzieży.

U pacjentek w podeszłym wieku i z zaburzeniami czynności nerek nie ma potrzeby dostosowywania dawkowania. Tabl. należy połykać w całości, popijając niewielką ilością płynu.

Przed rozpoczęciem lub wznowieniem stosowania leku należy przeprowadzić pełny wywiad lekarski, w tym rodzinny (zwłaszcza w kierunku zaburzeń zakrzepowo-zatorowych lub nawykowych samoistnych poronień) oraz przeprowadzić dokładne badania przedmiotowe (łącznie z badaniem ginekologicznym i badaniem piersi) w celu wykluczenia przeciwwskazań do stosowania preparatu.

Przed rozpoczęciem leczenia należy wykluczyć występowanie gruczolaka przysadki wydzielającego prolaktynę. W trakcie leczenia należy regularnie wykonywać badania lekarskie oraz odpowiednie badania dodatkowe (m.in. mammografię), dostosowując ich częstość i rodzaj do konkretnego przypadku. HTZ, zwłaszcza w postaci estrogenów w skojarzeniu z progestagenami, zwiększa gęstość obrazów mammograficznych, co może utrudniać radiologiczne stwierdzenie raka piersi.

Pacjentki ze skłonnościami do ostudy powinny unikać ekspozycji na słońce i promieniowanie UV w czasie stosowania HTZ.

U pacjentek z podwyższonym ryzykiem zakrzepicy (obecnych kilka czynników ryzyka lub większe nasilenie indywidualnych czynników ryzyka) nie powinno się stosować HTZ. 

Wpływ na badania laboratoryjne: hormony steroidowe mogą wpływać na parametry biochemiczne np. czynności wątroby, tarczycy, nadnerczy i nerek, stężenie białek (transportujących) we krwi, tj. globuliny wiążącej kortykosteroidy i białek wiążących frakcje lipidowe/lipoproteinowe, parametry metabolizmu węglowodanów i parametry koagulacji i fibrynolizy.