Fem - skład
System transdermalny zawiera 1,5 mg estradiolu półwodnego; z systemu o pow. 15 cm2 uwalnia się 50 μg estradiolu na dobę, przez 7 dni.
Reklama
Fem - działanie
Preparat zawierający 17β-estradiol w postaci plastrów do stosowania przezskórnego. Preparat łagodzi objawy menopauzy oraz uzupełnia brak w produkcji estrogenu u kobiet po menopauzie. Po przezskórnym podaniu preparatu terapeutyczne stężenie estradiolu występuje w ciągu 3 h od podania i utrzymuje się przez 7 dni. Po usunięciu plastra stężenie estradiolu powraca do wartości wyjściowej w ciągu 24 h. Podawanie preparatu drogą przezskórną pozwala na uniknięcie efektu "pierwszego przejścia" przez wątrobę. Podczas stosowania preparatu stężenie estradiolu odpowiada wartościom wczesnej i środkowej fazy pęcherzykowej.
Reklama
Fem - wskazania
Hormonalna terapia zastępcza - w leczeniu objawów niedoboru estrogenów u kobiet po menopauzie. Profilaktyka osteoporozy u kobiet po menopauzie, u których występuje wysokie ryzyko złamań, a które nie mogą przyjmować innych leków stosowanych w profilaktyce osteoporozy. Doświadczenie w stosowaniu leku u kobiet w wieku powyżej 65 lat jest ograniczone.
Reklama
Fem - przeciwwskazania
Nadwrażliwość na składniki preparatu. Stwierdzenie lub podejrzenie raka piersi lub estrogenozależnego nowotworu złośliwego (np. rak endometrium). Krwawienie z dróg rodnych o nieustalonej przyczynie. Nieleczona hiperplazja endometrium. Wcześniej występująca idiopatyczna lub aktualnie występująca choroba zakrzepowo-zatorowa żył (zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna). Znane zaburzenia świadczące o zwiększonej skłonności do powstawania zakrzepów (np. niedobór białka C, białka S lub antytrombiny. Aktywna lub niedawno przebyta choroba zakrzepowo-zatorowa tętnic (np. dusznica bolesna, zawał mięśnia sercowego). Aktualnie występująca lub niedawno przebyta ostra choroba wątroby (do czasu normalizacji wyników badań czynności wątroby). Porfiria.
Reklama
Fem - ostrzeżenia
Hormonalną terapię zastępczą (HTZ) można rozpocząć tylko w przypadku występowania objawów menopauzy niekorzystnie wpływających na jakość życia pacjentki. Przynajmniej raz w roku należy przeprowadzić dokładną ocenę ryzyka i korzyści wynikających ze stosowania HTZ i leczenie kontynuować tak długo, jak korzyści przewyższają ryzyko związane z jego stosowaniem. Dane dotyczące ryzyka związanego ze stosowaniem HTZ u kobiet z przedwczesną menopauzą są ograniczone. Jednak z uwagi na niskie ryzyko bezwzględne u młodszych kobiet, stosunek korzyści do ryzyka u tych pacjentek może być wyższy niż u pacjentek starszych. Pacjentkę należy poddać starannej obserwacji w razie obecności wymienionych poniżej stanów w danym momencie lub w przeszłości i (lub) zaostrzenia ich w ciąży lub w trakcie poprzedniego leczenia hormonalnego. Należy uwzględnić fakt. że mogą one nawracać lub nasilać się w trakcie stosowania preparatu: mięśniaki gładkokomórkowe (włókniaki macicy) lub endometrioza, przebyte zaburzenia zakrzepowo-zatorowe lub czynniki ich ryzyka, czynniki ryzyka wystąpienia nowotworów estrogenozależnych (np. rak piersi u bliskich krewnych 1-ego stopnia), nadciśnienie tętnicze, choroby wątroby (np. gruczolak wątroby), cukrzyca ze zmianami naczyniowymi lub bez zmian, kamica żółciowa, migrena lub (silne) bóle głowy, toczeń rumieniowaty układowy, hiperplazja endometrium w wywiadzie, padaczka, astma, otoskleroza. Leczenie należy przerwać w przypadku stwierdzenia przeciwwskazań oraz w następujących sytuacjach: żółtaczka lub pogorszenie czynności wątroby, istotne podwyższenie ciśnienia tętniczego, migrenowe bóle głowy, ciąża. U kobiet z zachowaną macicą ryzyko rozrostu i raka endometrium ulega zwiększeniu, gdy estrogeny stosuje się w monoterapii przez dłuższe okresy czasu. Cykliczne stosowanie dodatkowego progestagenu 12 dni w miesiącu przy 28-dniowym cyklu leczenia lub stosowanie skojarzenia estrogenu z progestagenem w sposób ciągły u kobiet z zachowaną macicą, zapobiega wzrostowi ryzyka związanego ze stosowaniem HTZ samymi estrogenami. W pierwszych miesiącach leczenia może dojść do krwawienia lub plamienia śródcyklicznego. Gdy tego typu objawy wystąpią po pewnym czasie od rozpoczęcia terapii lub będą się utrzymywać po jej zakończeniu, należy przeprowadzić badania ukierunkowane na wykrycie ich przyczyny. Do badań tych może należeć biopsja endometrium w celu wykluczenia raka endometrium. Stymulacja wyłącznie estrogenami może doprowadzić do transformacji przedrakowej lub złośliwej w resztkowych ogniskach endometriozy. Dlatego zaleca się dodatkowo podawanie progestagenów u kobiet, które przebyły histerektomię z powodu endometriozy i u których istnieją resztkowe ogniska endometriozy. Wszystkie dane potwierdzają wzrost wystąpienia ryzyka raka piersi u kobiet przyjmujących HTZ w postaci skojarzenia estrogenu i progestagenu lub samego estrogenu, co zależy od czasu trwania HTZ. Randomizowane, kontrolowane placebo badanie Women`s Health Initiative study (WHI) oraz metaanaliza prospektywnych badań epidemiologicznych zgodnie potwierdzają zwiększone ryzyko raka piersi u kobiet przyjmujących skojarzoną estrogenowo-progestagenową HTZ, co uwidacznia się po około 3 (1–4) latach. W badaniu WHI nie stwierdzono wzrostu ryzyka wystąpienia raka piersi u kobiet z usuniętą macicą stosujących HTZ samymi estrogenami. W badaniach obserwacyjnych zgłaszano na ogół niewielki wzrost ryzyka rozpoznania raka piersi, które było mniejsze niż ryzyko u kobiet stosujących leczenie skojarzone estrogenami z progestagenem. Wyniki szeroko zakrojonej metaanalizy wykazały, że po zaprzestaniu terapii dodatkowe ryzyko z czasem maleje, a czas powrotu do poziomu początkowego zależy od czasu trwania HTZ. Jeśli HTZ trwała >5 lat, ryzyko może się utrzymywać przez ≥10 lat. HTZ, a w szczególności złożona estrogenowo-progestagenowa, zwiększa gęstość obrazów mammograficznych, co może utrudniać radiologiczne wykrywanie raka piersi. Wyniki niektórych badań sugerują, że długotrwałe stosowanie HTZ produktami złożonymi może nieść podobne lub nieco mniejsze ryzyko wystąpienia raka jajnika. Stosowanie HTZ wiąże się z 1,3-3-krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ). tj. zakrzepicy żył głębokich lub zatorowości płucnej. Wystąpienie przypadków zakrzepicy żylnej jest bardziej prawdopodobne w 1. roku stosowania HTZ niż w latach późniejszych. Powszechnie uznane czynniki ryzyka ŻChZZ obejmują: stosowanie estrogenów, starszy wiek, rozległy zabieg operacyjny, długotrwałe unieruchomienie, znaczną otyłość (wskaźnik masy ciała WMC > 30 kg/m2), ciąża/okres poporodowy, toczeń rumieniowaty układowy (SLE) oraz nowotwór. Badacze nie są zgodni, co do roli żylaków w występowaniu ŻChZZ. W przypadku dłuższego unieruchomienia pacjentki w związku z planowaną operacją, zaleca przerwanie HTZ na 4-6 tyg. wcześniej. Nie należy rozpoczynać leczenia zanim pacjentka nie osiągnie pełnej aktywności ruchowej. Kobietom, u których wcześniej nie wystąpiła ŻChZZ, których krewny pierwszego stopnia doznał zakrzepicy w młodym wieku można zaproponować badania przesiewowe informując je wcześniej o ograniczeniach takich badań (jedynie część zaburzeń świadczących o skłonnościach do zakrzepicy jest wykrywana w tych badaniach). Jeśli badania wykażą zaburzenia świadczące o skłonności do zakrzepicy u kobiet z zakrzepicą w wywiadzie rodzinnym, lub jeśli zaburzenia te są ciężkie (niedobór antytrombiny, białka C lub białka S bądź współwystępowanie tych niedoborów), estradiol może być stosowany wyłącznie po dokładnej ocenie stosunku korzyści do ryzyka. U kobiet przewlekle stosujących leki przeciwzakrzepowe należy dokładnie rozważyć, czy ryzyko związane ze stosowaniem HTZ nie przewyższa oczekiwanych korzyści. Jeśli ŻChZZ rozwinie się po rozpoczęciu terapii, lek należy odstawić. Pacjentki należy poinformować, że jeśli stwierdzą u siebie wystąpienie ewentualnych objawów zakrzepicy (np. bolesny obrzęk kończyny dolnej, nagły ból w klatce piersiowej, duszność), powinny bezzwłocznie zgłosić się do lekarza. Wyniki randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych nie wykazały działania zapobiegającego zawałowi mięśnia sercowego u kobiet, u których wystąpiła lub nie choroba niedokrwienna serca, które otrzymywały leczenie skojarzone estrogenami z progestagenem lub HTZ samymi estrogenami; nie stwierdzono wzrostu ryzyka wystąpienia choroby niedokrwiennej serca u kobiet po histerektomii stosujących terapię samymi estrogenami. Terapia estrogenami w skojarzeniu z progestagenem oraz terapia samymi estrogenami są związane z maksymalnie 1,5-krotnym wzrostem ryzyka wystąpienia udaru niedokrwiennego. Ryzyko względne nie zmienia się wraz z wiekiem lub w miarę upływu czasu od menopauzy. Ponieważ jednak wyjściowe ryzyko udaru jest w dużym stopniu zależne od wieku, całkowite ryzyko udaru u kobiet stosujących HTZ będzie wzrastać wraz z wiekiem. Stosowanie estrogenów może prowadzić do zatrzymania płynów w związku, z czym pacjentki z zaburzeniami czynności serca lub nerek należy starannie obserwować. Kobiety z wcześniej istniejącą hipertrójglicerydemią muszą być dokładnie obserwowane w trakcie estrogenowej terapii zastępczej lub HTZ, gdyż stwierdzono rzadkie przypadki znacznego zwiększenia stężenia trójglicerydów w osoczu, prowadzące do zapalenia trzustki podczas terapii estrogenowej. Estrogeny zwiększają stężenie globuliny wiążącej tyroksynę (TBG), co prowadzi do zwiększenia stężenia całkowitej ilości tyroksyny krążącej, mierzonej stężeniem jodu związanego z białkami (PBI), stężeniem T4 (metodą kolumnową lub radioimmunologiczną) lub T3 (metodą radioimmunologiczną). Dochodzi do spadku wychwytu T3 na żywicy, co jest konsekwencją zwiększonego stężenia TBG. Nie stwierdza się zmian stężenia wolnej T4 i T3. Może dochodzić do zwiększenia stężenia w osoczu innych białek wiążących, tj. globuliny wiążącej kortykosteroidy (CBG), globuliny wiążącej hormony płciowe (SHBG), co prowadzi odpowiednio do zwiększenia stężenia krążących kortykosteroidów i hormonów płciowych. Nie stwierdza się zmian stężenia hormonów w postaci niezwiązanej lub biologicznie czynnej. Może dochodzić do zwiększenia stężenia innych białek w osoczu (angiotensynogenu/substratu reniny, alfa-1-antytrypsyny, ceruloplazminy). Stosowanie HTZ nie poprawia funkcji poznawczych. Istnieją pewne dowody na temat zwiększonego ryzyka wystąpienia otępienia u kobiet, które rozpoczęły stosowanie terapii skojarzonej lub samymi estrogenami po 65 rż.
Reklama
Fem - ciąża
Preparat nie jest wskazany do stosowania w ciąży i podczas karmienia piersią. Jeżeli w czasie stosowania leku zostanie stwierdzona ciąża, leczenie należy natychmiast przerwać. Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań epidemiologicznych u kobiet w ciąży, które w sposób niezamierzony przyjmowały estrogeny i progestageny, wskazują na brak działania teratogennego i toksycznego na płód.
Reklama
Fem - efekty uboczne
Często: zwiększenie lub zmniejszenie masy ciała, ból głowy, ból brzucha, nudności, wysypka, świąd, krwawienia lub plamienia z macicy lub pochwy. Niezbyt często: reakcje nadwrażliwości, nastrój depresyjny, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, kołatanie serca, niestrawność, rumień guzowaty, pokrzywka, ból piersi, tkliwość piersi, obrzęk w miejscu podania. Rzadko: nerwowość, zmniejszone lub zwiększone libido, migrena, nietolerancja soczewek kontaktowych, wzdęcia, wymioty, hirsutyzm, trądzik, skurcze mięśni, bolesne miesiączki, upławy, zespół napięcia przedmiesiączkowego, powiększenie piersi, zmęczenie. U kobiet z zachowaną macicą ryzyko wystąpienia hiperplazji i raka endometrium wzrasta wraz z wydłużaniem czasu stosowania samych estrogenów (dodanie progestagenu do terapii znacznie redukuje to ryzyko). U kobiet po histerektomii długotrwałe (co najmniej 5-10 lat) stosowanie preparatów do HTZ zawierających tylko estrogeny może zwiększać ryzyko wystąpienia raka jajnika. Ryzyko wystąpienia raka piersi wzrasta z wydłużeniem czasu trwania HTZ (zwiększa się po dodaniu progestagenu do terapii, zarówno w sposób sekwencyjny, jak i ciągły). Inne działania niepożądane zgłaszane w związku z leczeniem estrogenami/progestagenami: choroby pęcherzyka żółciowego, ostuda, rumień wielopostaciowy, rumień guzowaty, plamica, prawdopodobne otępienie po 65 rż.
Fem - interakcje
Leki indukujące enzymy mikrosomalne wątroby m.in.: leki przeciwdrgawkowe (fenobarbital, fenytoina, karbamazepina), leki przeciwzakaźne (ryfampicyna, ryfabutyna, newirapina, efawirenz), preparaty zawierające wyciąg z dziurawca mogą przyspieszać metabolizm estrogenów. Rytonawir i nelfinawir, zastosowane w połączeniu z hormonami płciowymi przyspieszają metabolizm estrogenów. Zwiększenie metabolizmu estrogenów może prowadzić klinicznie do zmniejszenia ich działania i zaburzeń w profilu krwawień z dróg rodnych.
Fem - dawkowanie
Zewnętrznie. Po usunięciu folii ochronnej plaster nakleja się na czystą, suchą i nieuszkodzoną skórę, najlepiej poniżej pasa (nie stosować na piersi lub w ich okolicy). Miejsce przyklejania plastra powinno być za każdym razem zmieniane (nowy plaster można przykleić na to samo miejsce po 2 tyg.). Preparat stosuje się raz na tydzień. Leczenie należy rozpocząć od 1 plastra (uwalnianie 50 µg/dobę); przy braku efektów leczniczych dawkę można zwiększyć do - maksymalnie - 2 plastrów (uwalnianie 100 µg/dobę) tygodniowo. W przypadku wystąpienia i utrzymywania się objawów przedawkowania dawkę należy odpowiednio zmniejszyć. Preparat stosuje się cyklicznie - 3 tyg. leczenia, 1 tydzień przerwy lub metodą ciągłą. U kobiet z zachowaną macicą należy dodatkowo podawać gestagen przez minimum 12 dni cyklu. W przypadku wcześniejszego odklejenia się plastra lub gdy pacjentka zapomni o zmianie plastra należy użyć następnego plastra z tej samej fazy leczenia. U kobiet z usuniętą macicą nie stosujących HTZ lub stosujących HTZ za pomocą innych leków zastosowanie preparatu może nastąpić w dowolnym czasie. U kobiet z zachowaną macicą nie stosujących HTZ zastosowanie preparatu może nastąpić w dowolnym czasie. U kobiet z zachowaną macicą stosujących sekwencyjną HTZ zmiana leczenia na preparat powinna nastąpić po zakończeniu trwającego cyklu leczenia. HTZ powinna być stosowana tak długo, jak długo korzyści związane z jej stosowaniem przewyższają ryzyko.
Fem - uwagi
Przed rozpoczęciem lub ponownym wdrożeniem HTZ należy przeprowadzić pełny wywiad osobisty i rodzinny. Badanie przedmiotowe (włącznie z badaniem ginekologicznym i badaniem piersi) powinno być ukierunkowane przez dane z wywiadu oraz przez przeciwwskazania i ostrzeżenia. W trakcie leczenia zaleca się przeprowadzenie okresowych badań kontrolnych, których częstotliwość i charakter powinny być dostosowywane indywidualnie. Pacjentki należy poinformować o tym, że wszelkie zmiany w obrębie piersi powinny zgłaszać lekarzowi lub pielęgniarce. Badania dodatkowe, w tym odpowiednie techniki obrazowania, np. mammografię, należy przeprowadzać zgodnie z aktualnie przyjętymi metodami wykonywania badań przesiewowych, w sposób zmodyfikowany zależnie od potrzeb klinicznych danej osoby. Zastosowanie estrogenów może wpłynąć na zmianę niektórych wyników badań laboratoryjnych, takich jak test tolerancji glukozy lub badań monitorujących czynność tarczycy.
